۷۸ سال از انتشار سند مهم و تاریخی بیانیه ۱۲ شهریور ۱۳۲۴ که زیر بنای « فرقه دمکرات آذربایجان » را پایه گذاری و مردم آذربایجان را با هویت، آزادی و حقوق خود آشنا کرد می گذرد، این بیانیه ( مراجعتنامه، سند راهبردی و ... ) نخستین سند سیاسی و حقوقی است که کلمات آن با دقت و هوشیاری کامل انتخاب شده و به دو زبان فارسی و ترکی ( شهریورین اون ایکیسی ) همزمان منتشر شده است. ولی این سند ماندگار که باید مورد توجه همگان بویژه ( مناطق و ملیت های دیگر کشور ) فعالین اجتماعی و سیاسی آن روز جامعه قرار می گرفت و ارزیابی می شد با کارشکنی و تبلیغات گسترده استبداد و ارتجاع مورد استقبال قرار نگرفت و با مانع تراشی از انتشار آن در مناطق دیگر به فراموشی سپرده شد.
پیشه‌وری در سال ۱۳۲۴ به تبریز رفت و با تنی چند از دیگر فعالان سیاسی آذربایجانی، فرقه دموکرات آذربایجان را بمنظور ادامه روند آزادی خواهانه و عدالت خواهانه انقلاب مشروطه و قیام شیخ محمد خیابانی، مجددا احیاء و با انتشار بیانیه ۱۲ شهریور فعالیت مجدد فرقه را اعلام نمود.
مهمترین اهداف فرقه که در آن بیانیه آمده بود چنین است:
-کسب خود مختاری داخلی آذربایجان توأم با حفظ استقلال ایران
-احیاء انجمنهای ایالتی و ولایتی در سراسر ایران
-تدریس زبان ترکی تا کلاس سوم در مدارس آذربایجان و بعد از آن تدریس توام زبان فارسی و ترکی
-توسعه صنایع و کارخانه ها و آبادانی شهرهای آذربایجان برای رفع بیکاری و عدم مهاجرت آذربایجانیها
-بهبود وضع دهقانان و تعیین حدود مشخص بین اربابان و دهقانان
-افزایش نمایندگان آذربایجان در مجلس شورای ملی از ۲۰ نفر به یک سوم تعداد نمایندگان مجلس
-مصرف بیش از نصف مالیاتهای آذربایجان برای آبادانی خود آذربایجان
