ما قصد آن داشتیم کتابی ارایه دهیم تا هر کسی بتواند خصوصیات ذکر متناسب با خود یا خواسته‌ای را که دارد، بیابد و با ویزیت شخصی نزد استادِ کارآزموده، به ذکر لازم خود دست یابد؛ اما بر آن توفیق نیافتیم و مانع‌تراشی‌ها و تنگ‌نظری‌ها سبب شد دانش ذکر، همانند دیگر دانش‌های باب ولایت ـ مانند تعبیر، تفسیر باطنی قرآن‌کریم (فرقان)، دانش تأویل، دانش استخاره، تفأل و اسماءالحسنی ـ مهجور و ناشناخته باقی بماند.
برخی از اذکار، دارای صفت تفکیک زمانی است؛ هرچند به دقایقی باشد. بعضی از اذکار نیز در صورت ترکیب، قدرت بیش‌تری تولید می‌کنند. اذکاری نیز داری صفت وحدت می‌باشد و باید به صورت «فرد» گفته شود. برخی نیز از اذکار سیری می‌باشد که لازم است در حال حرکت آورده شود. اذکاری نیز در خلوت باید گفته شود. بعضی اذکار نیز مجلسی می‌باشد و باید در جلسه‌ای عمومی گفته شود تا خاصیت دارویی و درمانی آن ظاهر شود. به هر روی، باید پذیرفت ذکر با پیچیدگی‌هایی که دارد، دانشی تخصصی و نیازمند ویزیت شخصی می‌باشد.
در کشور ما، اگر ذکردرمانی بخواهد علمی شود و رونق درست یابد، باید برای آن، مراکز ویژهٔ ذکردرمانی تأسیس کرد؛ مراکزی که درمانگران آن از افراد بسیار زبده انتخاب شده باشند؛ آنان که شرایط ذکر مستجاب را دارند.
ذکر را باید از صاحبان ذکر گرفت و در این مسألهٔ بسیار مهم، نباید کم‌ترین اهمال و مسامحه‌ای داشت و نیز «به هر دستی نباید داد دست». گاه یک تجویز نادرست، می‌تواند یک زندگی را بسوزاند و فردی را برای همیشه از مسیر سلامت و سعادت خود باز دارد و ابد او را تاریک نماید.
«ذکر» در پشت جبههٔ کلامی خود، هم قرار گرفتن در موقعیت خاص باطنی و هم برخی از شرایط بیرونی ـ مانند انفاق و داشتن کار ـ را می‌طلبد؛ بنابراین داشتن تلاش خاص و هدفمند، از شرایط تأثیر ذکر است. با دقت بر این گزاره، دانسته می‌شود ذکردرمانی، افراد را به بیکاری و داشتن امیدها و توقعات نابه‌جا و دل خوش‌داشتن به برخی آرزوها سوق نمی‌دهد؛ بلکه گیاه ذکر در بستری می‌روید که تلاش‌های خاص، آن هم با عنایت استاد کارآزموده و تجویزهای خاص وی، هم در زمینهٔ ذکر و هم در زمینهٔ دیگر اشتغالات و کار و تلاش هدفمند، صورت پذیرد.
آیت الله العظمی محمدرضا نکونام

свернуть