Ўзбекистон: ДХХ раиси Покистонда, Тошкент ҳануз хавотирдами? - Абдусалом Азизовнинг сафарига баҳо берган айрим минтақавий таҳлилчиларга кўра, ўзбек ҳукуматининг Ўзбекистон Исломий ҳаракати ва унинг иттифоқчиларидан хавотирлари ҳалича буткул аримаган.
Ўзбекистонда асос солинган, аммо сўнгги ўн йилликларда асосан Покистон ва Афғонистондан бошпана топиб келаётган ҳаракат минтақадаги энг йирик ўзбек жангари гуруҳи бўлади.
Ўзбекистон Исломий ҳаракати яқин-яқингача айнан шу икки давлатда фаол бўлган Толибон ҳаракати, "ал-Қоида" ва "Ҳаққоний" тармоғининг яқин иттифоқчиси сифатида кўрилган.
Гуруҳ сўнгра Покистонда ўзининг Хуросон қанотига асос солган Яқин Шарқдаги ИШИД гуруҳига байъат келтирган.
Орада сафларидан "Исломий Жиҳод Иттифоқи" гуруҳи ажралиб чиққан, кейин ҳаракатнинг ўзи ҳам парчаланган.
Ўзбекистон Исломий ҳаракати номи остидаги ҳам эски ва ҳам янги гуруҳ ҳозир асосан Афғонистондан бошпана топиб келади.
Аввалига Покистон Қуролли Кучларининг қавмлар яшовчи Вазиристон минтақасида олиб борган кенг кўламли ҳарбий амалиётлари, кейин Афғонистон, Ғарб бошчилигидаги иттифоқ қўшинлари ва Афғонистон Толибон ҳаракатининг давомий ҳужумлари остида ҳаракат анча заифлашган. Сўнгги лидери Усмон Ғозийнинг тақдири ҳам ҳали-ҳануз мавҳумлигича қолмоқда.
Ўз ўрнида эслатиб ўтиш жоиз, ҳам Покистон ва ҳам Афғонистон билан икки ўртада экстрадицияга оид битим амал қилади.
Аммо орада кечган вақт давомида бу икки давлатдан ортга аниқ қанча Ўзбекистон фуқаросининг экстрадиция этилгани тафсилотлари маълум эмас.
Президент Шавкат Мирзиёевнинг ўтган йил сентябрь ойидаги афв тўғрисидаги фармони доирасида Ўзбекистонга қайтиш истагини билдирган ёки қайтган жангариларга оид маълумотлар ҳам яқин-яқингача кенг матбуотга имконли бўлмаган.
Генерал-лейтенант Абдусалом Азизов шу йил февраль ойида президент Мирзиёевнинг фармони билан Давлат Хавфсизлик Хизмати раиси этиб тайинланган.
У бунгача Ўзбекистон Ички ишлар ва Мудофаа вазири лавозимларида фаолият юритган.
60 ёшли Абдусалом Азизов сўнгги икки йилда ички ишлар вазирлиги ва қуролли кучларда амалга оширган ислоҳотлари билан ҳам танилган.
2017 йил октябрида МДҲ мудофаа вазирларининг йиғилишида қатнашиш учун Тожикистонга сафар қилган Азизов Ўзбекистон ҳамдўстликнинг жанубий чегаларини қўриқлаш учун барча чораларни кўради, деб айтган.
Минтақавий кузатувчиларга кўра, Ўзбекистон Хавфсизлик Хизмати раҳбарининг Покистонга алоҳида ташрифи бу яқин ўртада кузатилмаган ва Абдусалом Азизовнинг сафари шуниси билан ҳам эътиборга лойиқ.
Жумладан, таҳлилчи Раҳимуллоҳ Юсуфзайнинг айтишича, бу - Ўзбекистоннинг Покистон билан янада кўпроқ мулоқотга киришиш, алоқада бўлиш истагида эканига далолат қилади.
"Тўқнаш келиб турган таҳдидлари умумий экани боис, Ўзбекистон Покистон билан ўзаро маълумот айирбошлаши мумкин эканига ишонади. Худди шу боис ҳам Азизов Покистонга сафар қилган", - дейди у.
Аммо, суҳбатдошимизга кўра, Покистонда ҳибсда тутиб турилган бирор бир ўзбек жангариси бор-йўқлигига оид аниқ маълумотлар йилларки кенг матбуотга имконли эмас ва бу анчайин ҳассос масала, мавзу сифатида кўрилади.
Минтақавий нашрларга таянилса, Покистонда экан, Ўзбекистон Хавфсизлик Хизмати раиси мамлакат Қуруқликдаги қўшинлари қўмондони билан учрашган.
Абдусалом Азизов генерал-лейтенант Камар Жавед Бажва билан мудофаа соҳасида ҳамкорлик ва минтақавий хавфсизлик масалаларини муҳокама этишган.
Покистон ҳарбийларига таянилган айрим хабарларга кўра, икковлон аксил-терроризм ва ҳарбий ўқув машғулотлари борасида келишиб олишган.
Суҳбатимизни назардан қочирманг. Сизнингча, Ўзбекистон ҳукумати ўзбек жангарилари муаммосини ҳал қила оладими?
