İslam əxlaqında inanc azadlığı əsasdır
İnsanları bir dinə inanmağa və ya o dinin ibadətlərini yerinə yetirməyə məcbur etmək İslam əxlaqına ziddir. Çünki İslamda səmimi iman, azad iradə və vicdanla qazanılır. Əlbəttə, müsəlmanlar bir-birlərini Quranda bildirilən əxlaqi xüsusiyyətləri tətbiq etməyə təşviq edə bilərlər. Quran əxlaqının ən gözəl sözlə izah edilməsi və ya xatırladılması, bütün iman edənlərin məsuliyyətidir.
Lakin iman edənlər "... Rəbbinin yoluna hikmətlə, gözəl öyüd-nəsihətlə dəvət et..." (Nəhl surəsi, 125) hökmünə əsasən din əxlaqının gözəlliklərini izah edər, ancaq ayəsinin də şüurunda olarlar. Əsla məcbur etməz, insanlar üzərində maddi, yaxud mənəvi təzyiq tətbiq etməzlər.Və ya qarşılığında dünyəvi mənfəətlər təklif edərək, insanları din əxlaqını yaşamağa yönəltməzlər. Çünki uca Allahın bildirdiyi ibadətləri yerinə yetirmək və ya yetirməmək, iman edib-etməmək insanın şəxsi qərarıdır. Allah Quranda iman edənlərə belə buyurmuşdur:
"Biz onların nə dediklərini yaxşı bilirik. Sən onları məcbur edən deyilsən. Sən Mənim təhdidimdən qorxanlara Quranla öyüd-nəsihətver!" (Qaf surəsi, 45)
Bundan əlavə insanların ibadət etməyə məcbur edildiyi cəmiyyət modeli Allah qatında da məqbul olmaya bilər. Çünki inanc və ibadət, yalnız Allaha yönələrək, insanın öz seçimi ilə olsa dəyərli olar. Əgər bir sistem insanları inanca və ibadətə məcbur etsə, insanlar o sistemdən qorxduqları üçün görünüşdə dindar ola bilərlər. Din əxlaqı baxımından məqbul olan isə vicdanların tamamilə sərbəst buraxıldığı bir mühitdə Allah rizası üçün din əxlaqının yaşanmasıdır.
"Dində məcburiyyət yoxdur. Artıq doğru yol azğınlıqdan aydın fərqlənir..." (Bəqərə surəsi, 256)
