Жалпы биыл қыс қаһарлы, кәрлі болып тұр. Бораны үнемі ақырып тұратын арқаны айтпағанда, ақ ұлпа қылаулап түсетін өңірлердің өзінде қар қалың. Күрт ерісе, төнетін қауіп зор.
Әсіресе еліміздің шығысы, теріскейі мен орталық өңірлеріндегі жағдай жіті бақылауды қажет етеді. Қарағанды, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе және Шығыс Қазақстан облыстарын бөле-жара атауға болады. Көктемгі қызыл судың алдын алуға аймақ мамандары қалай қамданып жатыр? Техника мен адам күші жеткілікті ме?
Ардақ Асылханұлы, тілші:
-Қасат қардың көбесі сөгіліп, көктемнің төбесі көріне бастайтын наурыз айы – төтенше жағдай қызметі үшін нағыз қарбалас шақ. Сондықтан барлық аймақтың құтқарушылары қауіптің алдын алу үшін қазірден қамданып жатыр. «Ең бастысы, қар күрт еріп, жаңбыр жаумаса болды», – дейді олар.
Егер күн райы осылайша құбылатын болса, Қарағанды облысында 172 елді мекенді су басу қаупі бар. Себебі өңірдегі су қоймалары мен өзен арналары қарға толып тұр. Қазіргі күні облыста ірілі-ұсақты 228 су қоймасы бар десек, соның 50-і елді мекен, күре жол маңында орналасқан.
Мұрат Қатпанов, Қарағанды облыстық ТЖД басшысының орынбасары:
-Жалпы қазіргі кезде авариялық-құтқару қызметінің 327 құрылымы дайындыққа келтірілетін болады. Құрылымдардың құрамында 5200-ден астам маман және де 3200-ден астам техника бар.
Ал Ақтөбе облысында ірі су қоймалары жаппай зерттеліп жатыр. Бүгінгі күнге дейін қаланың коммуналдық қызметі 400 мың текше метр қарды полигонға шығарған. Сазды өзенінің арнасы тазартылып, су қоймаларының техникалық жағдайы тексерілді. Сондай-ақ бөгеттер мен ұзындығы 3 шақырым болатын арық салыныпты.
Құмар Тұрмағамбетов, Ақтөбе облыстық ТЖД бөлім басшысы:
-Жанар-жағармай қоры, инерттік материалдар қоры, сонымен қатар қаптар, барлығы дайындалып жатыр. Қажетті бірліктер дайын. Ірі суқоймаларына мониторинг жүргізіліп жатыр. Бүгінгі күні осы облыстағы ең ірі су қоймаларды Ақтөбе, Қарғалы, Сазды су қоймаларында су тасу маусымында қабылдайтын мөлшер бар әлі.
Еліміздің солтүстік өңірлері де қамсыз жатқан жоқ. Айталық, Ақмола облысында су тасқыны бола қалған жағдайда адамдарды уақытша орналастыратын 230 бекет ашылған. Оның басым бөлігі апат қаупі жоғары Атбасар, Астрахан және Целиноград аудандарында екен. Биыл бұл мақсатқа жергілікті бюджеттен 500 миллион теңге қаржы бөлінген.
Еркен Берлібеков, Ақмола облыстық ТЖД ескерту бөлімінің басшысы:
-Бізде тасқын қаупі төнуі мүмкін деген 119 елді мекен бар. Оларда шамамен 23 мың адам тұрады. Бірақ барлығы ауа райына байланысты. Қар біртіндеп ерісе, қатер төне қоймас. Ал көктем ерте келіп, күн күрт жылынып кетсе, су тасқыны болуы әбден мүмкін. Сондықтан апатты болдырмау үшін қазір барлық әзірлік жұмыстарын жасап жатырмыз.
Еліміздің Ертіс өңірінде де 47 елді мекенді су басу қаупі бар. Қазір мамандар бұл ауылдардағы қардың мөлшері қанша және қалай еріп жатқанын ғарыш арқылы бақылап отыр. «Биыл ақ ұлпаның қалыңдығы 80 сантиметрден асып кеткен. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 40 пайызға жоғары», – дейді құтқарушылар.
Сергей Сытник, Павлодар облыстық ТЖД төтенше жағдайлардың алдын алу бөлімінің басшысы:
-Қардың мол түсуі ауылдарға қауіп төндіруде. Себебі жылдағы нормадан асып кетті. Жергілікті атқарушы органдар қар тазалау жұмыстарын қолға алғанымен, облыстың барлық елді емкендерін қамту мүмкін болмай отыр. Сол себепті біз бірінші кезекте алдын алу жұмыстарына басымдық беріп жатырмыз.
Керекулік құтқарушылар бұл үшін 446 техника сайлап қойыпты. Сонымен қатар мыңға жуық адам құтқару жұмыстарына қатысуға дайын.
Авторлары: Ардақ Асылханұлы, Дәмір Шайдаров, Ақмарал Есімханова, Мансұр Есқожин, Василий Савкин
