Meme kanseri ameliyatı sonrası özelliklerde kollarda lenfödem oluşabilir. Ameliyat edilen memenin aynı tarafındaki kolda ameliyattan belirli bir süre sonra şişme meydana gelebilir. Zamanla bu şişlikler el bileği ve parmaklarda da artar. Deride kabalaşma ve kalınlık ortaya çıkar. Eğer aynı tarafta koltuk altındaki lenf bezleri de ameliyatta alınmışsa bu şikayetler çok daha erken ortaya çıkabilir. Bu durumda hasta tekrar ameliyatı yapan doktora gider ve aldığı cevap:

"Bu tip ameliyatlardan sonra kolda böyle şişlikler olur, kola bandaj yapın veya kol giysisi takın" dır. Sonuçta koldaki bu şişkinlik tedavi olmaz ve hasta bırakın meme kanseri, artık hep kolunu düşünür hale gelir.
Peki, durum gerçekte nasıldır, gerçekten tedavisi var mıdır?

Cevap verelim: TEDAVİSİ VAR

Tedavi yöntemlerine geçmeden önce "sorun nedir, niye oluştu böyle bir durum" sorusuna cevap verelim. Çünkü konunun en iyi uzmanlarında biri olarak belirtmeliyim ki "Bir hastalığın tedavisi, önce bu hastalığın neden oluştuğunu bilmek ile başlar".

Meme kanseri nedeniyle ameliyat yapılırken, kanser hücrelerinin yayıldığı düşünülerek koltuk altı lenf düğümleri de çıkarılır. Çıkarılır çünkü meme dokusunun lenf sıvısının tahliyesi koltuk altı lenf düğümlerine yani lenf havuzlarına olur. Buradaki lenf havuzları ameliyat sırasında çıkarılınca, artık koldan gelen lenf sıvısı dökülecek bir havuz bulamaz ve kolda birikir. Bu nedenle kolda şişlik ve lenfödem oluşur. Çünkü koldaki lenf sıvısının tahliyesi artık kalmamıştır. Düşünün ki dere akacak bir denize ulaşacak ama siz denizi ortadan kaldırıp bir de önüne duvar koyuyorsunuz. Bu durumda dere yatağı taşar ve etrafta su birikintisi olur. İşte meme kanseri nedeniyle koltuk altı lenf bezlerinin yani lenf havuzlarının ortadan kaldırılması bu şekilde lenfödem oluşturur. Lenfödem demek, lenf sıvısının birikerek ödem yapmasıdır. Lenf sıvısı da hücre atıklarını taşıyan bir tahliye sıvısıdır ve neredeyse vücutta tüm dokularda ve organlarda bulunur. Lenf kanalları, yani lenf damarları da lenf sıvısını tahliye eden kanalizasyon boruları gibidir.

Meme kanseri tedavisinde yalnızca lenf bezlerinin alınması ile kolda lenfödem olmaz. Ameliyat sırasında kola ait toplar damarın bozulması ile de kolda şişlikler oluşur. Çünkü kol toplar damarı artık kolun kirli kanını alıp kalbe taşıyamaz. Taşıyamayınca da artık kan kolda birikir ve kol iç varisi olur.

Diğer bir neden ise kansere bağlı radyasyon tedavisidir yani radyoterapi. Radyasyon ışınları vücuda vurunca derinin altındaki damarlarda iltihap ve yapışıklık yapar. Bu duruma vaskülit denir. Bu durumda da damar ve atrafındaki yapışıklıklar hem toplar damarda taşınan kirli kanın tahliyesinde hem de lenf damarlarında taşınan lenf sıvısının tahliyesinde sorunlar oluşturur ve kolda sıvı ve kan birikimi ile şişlik oluşur.

Bu nedenlerle meme kanseri tedavisinde kolda ödem gelişme riski ortalama %20'lerdedir, yani her 5 meme kanseri tedavisinden birinde kolda lenfödem ve iç varis oluşmaktadır.

Şimdi tedaviye geçelim:

Şu ana kadar kullanılan tedavilerde en yaygını lenf masajı veya lenf drenajı masajıdır. Bu tedavi etkilidir ama yeterli değildir. Çünkü hasta lenfödem masajı zamanında kolundaki şişlik masajın etkisiyle azalır ama sonra hasta yürürken kol sallandığı için tekrar sıvı dolar. Yani kalıcı bir tedavi değildir.

Diğer bir tedavi kompresyon yani bandaj veya lenfödem giysisi veya manşonlu kompresyon cihazları ile kolu sıkıştırma tedavileridir. Kolu sıkıştırınca doğal olarak kolun içinde birikmiş olan sıvı azalacak ama tedavi sonlandırılınca sıvı tekrar dolacak.

Bu sıvı tekrar neden mi doluyor?

Çünkü sıvı devamlı üretiliyor ve daha sonra gidecek yer bulamıyor, akamıyor, kalbe doğru yol alamıyor, denize ulaşamıyor. Çünkü aradaki köprüler yıkılmış. Sıvıyı taşıyacak lenf kanalları ve lenf havuzları bozulmuş.

свернуть