W odcinku drugim kpt. Gracjan Fróg Szczerbiec, urodził się 8 grudnia 1911 r. w Laskówce na Podkarpaciu, ukończył Gimnazjum w Tarnobrzegu. Po przeniesieniu do Wilna mieszkał przy ul. Krzywe Koło 13, które to miejsce odwiedzamy z kamerą. We wrześniu 1939 r. walczył, jako dowódca kompanii technicznej w 33. dywizjonie pancernym Wileńskiej Brygady Kawalerii. Kilkukrotnie skutecznie uciekał z niewoli niemieckiej i sowieckiej. Szybko związał się z konspiracją niepodległościową. We wrześniu 1943 r. objął dowództwo nad oddziałem partyzanckim (3. Wileńska Brygada AK). Polskie wojsko początkowo operowało w rejonie jeziora Dubieńskiego, by po kilku tygodniach przesunąć się na tereny leżące na południowy wschód od Wilna. W okolicach podwileńskich Turgiel utworzył Rzeczpospolitą Turgielską, niezależny skrawek polskiej ziemi, która posiadała nie tylko własnych żołnierzy, ale prowadziła np. rozległe życie kulturalne. W Turgielach odnajdujemy wciąż żywe ślady działalności Szczerbca. Był jednym z najskuteczniejszych dowódców wileńskich oddziałów partyzanckich. W ramach 3. Wileńskiej Brygady AK Gracjan Fróg i jego podkomendni przeprowadzili szereg udanych akcji bojowych. W dniach 68 lipca 1944 r. wziął udział w największej batalii na tych terenach Powstaniu Wileńskim (kryptonim Ostra Brama). 14 lipca awansowany na stopień kapitana. 17 lipca r. na odprawie oficerów AK w Boguszach został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, gdzie przybywamy z kamerą. Następnie przewieziony do ZSRS i osadzony w obozie NKWD nr 178 w Diagilewie pod Riazaniem. W wyniku jednej z nielicznych udanych ucieczek zbiegł i w 1946 r. przybył do Łodzi. W lipcu 1948 r. aresztowany, tym razem przez rodzimą komunistyczną bezpiekę. Po okrutnym śledztwie skazano go na karę śmierci pod fałszywymi zarzutami współpracy w czasie wojny z Niemcami. Zamordowany 11 maja 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie strzałem w tył głowy.

Cykl Niezłomni Polskich Kresów to podążanie za bohaterem, za historią bohatera poprzez obecnych na planie prowadzących. Pokazujemy bohaterów przez pryzmat miejsc z nimi związanych: tam, gdzie się urodzili, działali i zmarli. W tych miejscach rozmawiamy z narratorami świadkami wydarzeń, historykami, publicystami. Z kamerą podróżujemy po świecie Żołnierzy Wyklętych/Niezłomnych, by przede wszystkim wydobyć motyw przewodni cyklu ich walkę o Polskę. Opowieść osadzona jest w kontekście ówczesnych czasów.

Odwiedź naszą stronę: [ Ссылка ] Obserwuj nas na Instagramie: [ Ссылка ] Polub nas na Facebooku: [ Ссылка ]

#litwa #historia

свернуть