Olmekowie dali Mezoameryce więcej aniżeli jakikolwiek lud przed nimi i niewiele po nich. Nawet wśród archeologów i współczesnych badaczy panuje przekonanie, że poza zasięgiem wpływów olmeckich żyli głównie tzw. barbarzyńcy, najczęściej myśliwi-zbieracze. Ci Sumerowie zachodniej półkuli nie wymyślili jednak wszystkiego. Metalurgię odkryto w Andach, ceramika pojawiła się w ich ziemi przybywając z Karaibów, podobnie ślady pierwszych cegieł czy irygacji pochodzą z innych kultur. Ich wpływ na kulturę, sztukę czy system wierzeń jest jednak niezaprzeczalny. Być może w przyszłości łopata archeologa odkopie w Mezoameryce zaawansowane cywilizacje starsze niż ta olmecka ale prawdopodobnie będziemy musieli na to jeszcze chwilę poczekać.
Wesprzyj mnie na:
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Midjourney
Opracowania:
Coe M., Urcid J., Koontz R., Mexico. From the Olmecs to the Aztecs, Eight Edition, Thames & Hudson 2019
Coe M., Snow D., Benson E., Starożytna Ameryka, Świat Książki 1997
Miller M. E., The Art of Mesoamerica, Sixth Edition, Thames & Hudson 2019
Miller M., Taube K., An Illustrated Dictionary of the Gods and Symbols of Ancient Mexico and the Maya, Thames & Hudson 2022
Olko J., Meksyk przed konkwistą, PIW Warszawa 2010
Phillips Ch., Aztec & Maya. An Illustrated History, Lorenz Books 2021
Artykuły:
Mason John Alden, Mirrors of Ancient America, Penn Museum, [ Ссылка ]
0:00 Mezoameryka
6:00 Fundamenty cywilizacji
14:20 Pierwsi Amerykanie
20:00 Kukurydza
26:15 Ojczyzna Olmeków
29:25 Kolosalne głowy
35:00 Teoria afrocentryczna
39:45 Władcy Olmeków
46:30 Jaguarołaki
55:12 Upierzony Wąż
58:20 Gra w piłkę
1:00:50 Czekolada
1:03:30 Populacja
1:11:10 Piramidy
1:12:43 Pismo i kalendarze
1:20:00 Zapotekowie, Upadek i Epitafium
1:25:35 Bibliografia, podziękowania
