Η Μακεδονία είναι η πιο πλούσια περιοχή της Ελλάδας σε χορούς τραγούδια και λαϊκά δρώμενα. O πλούτος αυτός της μουσικοχορευτικής παράδοσης οφείλεται στην κεντρική γεωπολιτική θέση που κατέχει η Μακεδονία στα Βαλκάνια, ως ένα σημαντικό σταυροδρόμι των πολισμών, αλλά και στην μακρόχρονη ιστορική της εξέλιξη.

Κυρίως, όμως, ο πολιτισμικός πλούτος της Μακεδονίας οφείλεται στην ποικίλη κοινωνική της σύνθεση με κατοίκους που έχουν την καταγωγή τους από διάφορες περιοχές του Ελληνισμού, με ιδιαίτερα, δικά τους, πολιτιστικά και χορευτικά χαρακτηριστικά, όπως είναι οι ντόπιοι (Ελληνόφωνοι και δίγλωσσοι), οι Πόντιοι, οι Μικρασιάτες, οι Ανατολικορωμυλιώτες, οι Σαρακατσαναίοι αλλά και οι Βλάχοι, οι Ρομά κ.ά.. Όλοι αυτοί οι κάτοικοι καλλιεργούν τις δικές τους παραδόσεις, οι οποίες συνθέτουν το λαϊκό Πολιτισμό της Μακεδονίας και αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του ευρύτερου Ελληνικού Πολιτισμού.

Η μεγάλη ποικιλία και πολυμορφία των τραγουδιών. των χορών και των λαϊκών δρωμένων της συνιστά ένα σημαντικό μέρος της πολιτισμικής ταυτό¬τητας της Μακεδονίας και αποτελεί ένα ακόμη ζωντανό δείγμα της από αιώνων ελληνικότητάς της.
Βέβαια, η μουσική της Μακεδονίας έχει διαφορετικό χαρακτήρα από περιοχή σε περιοχή, ως προς το χρωματικό ύφος, το ήθος και την τεχνοτροπία της, ενώ υπάρχουν και αρκετοί χορευτικοί ρυθμοί που είναι ίδιοι αλλά χορεύονται διαφορετικά, κατά τόπους, με πολλές παραλλαγές. Παράλληλα, υπάρχουν ορισμένοι χοροί ή μουσικοί σκοποί που δεν ακολουθούν καμιά ρυθμική αγωγή (μελωδίες και επιτραπέζια τραγούδια). Ιδιαίτερα, αρκετοί χοροί των λαϊκών δρωμένων έχουν ελεύθερη μορφή και δεν ακολουθούν κανένα συγκροτημένο χορογραφικό σχήμα (χορός των καρναβαλιών του Σοχού κ.λπ.)

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Μακεδονίας, που έχει σημαντική επίδραση στην μουσικολογική μορφή των χορών και των τραγουδιών, είναι οι κομπανίες, οι οποίες όμως διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Το βασικά μουσικά σχήματα είναι αυτά που αποτελούνται από τα Χάλκινα πνευστά όργανα (κλαρίνο, τρομπόνι, κορνέτα, τρομπέτα, εμφώνιο με συνοδευτικά όργανα το νταούλι και το τύμπανο με πιατίνι), που παίζουν στο μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας (κυρίως στην Κεντρική και τη Δυτική Μακεδονία), και τη ζυγιά που αποτελείται από ζουρνάδες ή γκάιντες και κρουστά. Υπάρχουν, όμως, σε ορισμένες περιοχές, όπως είναι η περιοχή της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της Καβάλας, και κομπανίες, που έχουν ως βασικά όργανα το βιολί και το κλαρίνο, με συνοδευτικά το ούτι, το τουμπερ¬λέκι ή το νταούλι.

Αρκετοί σκοποί, τραγούδια και χοροί της Βόρειας Μακεδονίας είναι ίδιοι ή παρόμοιοι με αυτούς των γειτονικών χωρών (FYROΜ, Σερβία, Αλβανία) αλλά αυτό οφείλεται, κυρίως, στον κεντρικό πολιτισμικό ρόλο που διαδραμάτισε η Μακεδονία στη διαμόρφωση της Ιστορίας και του Πολιτισμού των Βαλκανίων.
Το γεγονός αυτό της πολιτιστικής επίδρασης στους άλλους λαούς, αποτελεί ένα ακόμη ισχυρό επιχείρημα ενάντια σε όσους αμφισβητούν την ελληνικότητα της Μακεδονίας.
Παρόμοιες επιδράσεις, βέβαια, δέχθηκε και η μουσική παράδοση της Μακεδονίας κατά την μακρόχρονη οθωμανική κυριαρχία, με την καθιέρωση των πνευστών χάλκινων οργάνων στα μουσικά σχήματα ορισμένων περιοχών, όπως προαναφέρεται.

свернуть