Yakov Sverdlov - 1885-ci ildə Nijni Novqorod şəhərində anadan olub. Həmin şəhərdəki kişilər gimnaziyasında təhsil alıb. 5-ci sinifə keçəndə, anasının vəfatından sonra atası onu gimnaziyadan çıxarıb, ailənin maddi vəziyyəti çətinləşdiyinə görə işləməyə göndərib. Sverdlov ilk əmək fəaliyyətinə əczaçı köməkçisi kimi başlayıb.
O, 17 yaşında "Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası"na üzv olub - Kostromada, Kazanda, Yekaterinburqda təbliğat və təşviqat işləri aparıb. Siyasi fəaliyyətinə görə Sverdlov bir neçə dəfə həbs olunub, Sibirə sürgün edilib.
Sverdlovun siyasi çevikliyi, yüksək nitq qabiliyyəti, fikirlərini mükəmməl şəkildə ifadə etməsi, kütlələri inandırmaq bacarağı Leninin diqqətindən yayınmayıb.
Onlar ilk dəfə 24 aprel 1917-ci ildə partiyanın konfransında görüşüblər. Elə həmin konfransda da Sverdlov partiyanın mərkəzi komitəsinin üzvü seçilib, yeni yaradılan katibliyin rəhbəri təyin olunub.
Oktyabr inqilabının fəal iştirakçılarından biri olan Sverdlov inqilabdan sonra Leninin təşəbbüsü ilə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin sədri seçilib, faktiki olaraq dövlət başçısı vəzifəsini daşıyıb, Rusiyanın ilk konstitusiyasının yazılması ilə bağlı yaradılan komissiyanın sədri olub. Mərkəzdə və yerlərdə kadr təyinatlarını məhz Sverdlov həyata keçirib.
1918-ci ilin avqusunda Lenin sui-qəsd cəhdində yaralananda Sverdlov bir müddət Xalq Komissarları Sovetinin sədri (baş nazir) vəzifəsini icra edib.
Sverdlov 6 mart 1919-cu ildə, Xarkovdan Moskvaya qatarla qayıdanda səhhətində ciddi problemlər yaranıb. Martın 8-də Moskvaya çatanda onda “İspan qripi” aşkar edilib. Martın 16-da, 33 yaşlı Sverdlov vəfat edib. Onu Kreml divarları qarşısındakı nekropolda dəfn ediblər.
#yakovsverdlov #marksizm #sosializm
