صدای سنگردی: جوانان دره پنجشیر
ویرایش: فتح العظیم فرهاد
«سنگردی» ها گونه ای از شعر فارسی است که قرن های متوالی، زمزمهی مردمان کوهپایه های پنجشیر، در دامنه های کوه های سر به فلک کشیدهی هندوکش بوده که بیشتر در قالب دوبیتی و رباعی بر زبان مردم جاری می شده و ناشی از عشق و علاقه و سوز درونی هر پنجشیری است که به زبان و شعر فارسی (دری) دارد. سنگردی ها غالباً در کوهپایه ها و کوه و کمر و در کنارهی رودخانه ها خوانده می شده و مفاهیم کوه و کتل، چشمه و دریا، نشیب و فراز، برف و باران، آسمان و زمین، راز و نیاز، وصل و هجران، فقر و غنا و ... نهفته، و درد و رنج درونی مردم را می توان از لابلای واژه های آن اشعار حس کرد. ترانه های روستایی( دوبیتی ها و رباعی ها) نیز از روزگاران گذشته در فرهنگ و ادبیات افغانستان، از خراسان تا فارس، از شمال تا جنوب واز شرق تا غرب، برجا مانده که همراه با طراوت و شکوفایی وشادابی و سرسبزی زمین، بر زبان مردمان جاری می شده و آنان نیز سوز درون خود را با این ترانه ها و دوبیتی ها بیان می کرده اند. آنچه که در و دوبیتی ها نیز همچون سنگردی ها، نمود بیشتری دارد، راز و نیاز عاشقانه است و غم فراق و سوز دل و فغان از هجرت و جدایی و غربت و بیوفایی معشوق و عهد شکنی و غم از دست دادن جوانی و... . بیشتر خوانندگان آن نیز عاشقانی بوده اند که شاید تنها محل دیدار آنان در همان دامنهی کوهستان و در حاشیهی چراگاهها و در کنار چشمه سارها بوده است.
![](https://s2.save4k.ru/pic/F5gVCmSMpKE/mqdefault.jpg)