Biochemia miłości. Jak działa zakochany mózg? Zakochanie z punktu widzenia biologii molekularnej. #miłość #zdrowie #nauka

Miłość to fenomen, w którym romantyzm spotyka się z chemią. Miłość jest stanem głębokiego przywiązania i jest wynikiem działania prostych związków chemicznych takich jak neuroprzekaźniki oraz hormony. Wśród tych związków najsilniejsze działa wykazują: adrenalina, testosteron, estrogen, wazopresyna, dopamina, serotonina, fenyloetyloamina i oksytocyna. Wystarczą zaledwie 4 sekundy, by impulsy elektryczne w naszych mózgach doprowadziły do wytworzenia się fenyloetyloaminy odpowiadającej za to, że na widok kogoś, kto się nam podoba, nasze serce zaczyna szybciej bić i czujemy "motylki w brzuchu". Wystarczy krótki czas od 30 sekund do około 4 minut aby mózg zdecydował czy zestaw genów drugiego człowieka jest wart tego aby połączyć Twoje geny z zestawem chromosomów partnera bądź partnerki w procesie rozmnażania płciowego. Można zatem powiedzieć, że miłość od pierwszego wejrzenia rzeczywiście istnieje. Czy stan zakochania i miłość są tylko przejawem procesów elektrochemicznych zachodzących gdzieś w naszym mózgu, służących jedynie temu, żeby się rozmnażać?

Miłość jest jak symfonia, składająca się z trzech aktów: pożądania, zauroczenia i przywiązania. Pożądanie, zainspirowane hormonami płciowymi, to prolog. Pożądanie jest napędzane przez testosteron i estrogen, czyli przez hormony płciowe. Jest to zjawisko biologiczne bardzo proste. Zauroczenie, to serce opowieści. Na etapie zauroczenia działają głównie fenyloetyloamina, adrenalina, dopamina i serotonina. W fazie przywiązania pierwsze skrzypce grają oksytocyna i wazopresyna.
Mężczyźni interesują się kobietami, które mają symetryczną twarz, szerokie usta, duże piersi oraz szerokie biodra, gdyż takie kobiety uchodzą za najbardziej płodne. Dla kobiet najsilniejszym sygnałem jest twarz tryskająca zdrowiem i energią – dla mózgu jest to sygnał, że partner ma silny układ immunologiczny. Kobiety preferują mężczyzn o szerokich ramionach oraz wąskiej talii – taka budowa jest dla kobiety symbolem siły i bezpieczeństwa
Ważną rolę w rozwoju miłości odgrywa układ nagrody. Układ nagrody zapewnia nam odpowiedni poziom motywacji, motywuje nas do tego stopnia, że działanie obiecujące poczucie szczęścia wykonujemy nawet mimo zaistnienia potencjalnych przeszkód na naszej drodze do upragnionego celu. Aktywność układu nagrody to pożądanie w najczystszej formie. Jeśli mu ulegniemy, to będziemy w stanie podjąć niemal każdy wysiłek, aby w końcu otrzymać to, czego pragnęliśmy. Taka dwustronna zależność między przyjemnością a ostateczną nagrodą nigdy nie przestaje działać, stanowi przepotężną siłę napędową dla naszego mózgu i całego złożonego organizmu. Gdyby układ nagrody nie działał prawidłowo, to jako ludzkość na wczesnych etapach rozwoju ewolucyjnego, zatrzymalibyśmy się w martwym punkcie, a gatunek Homo sapiens byłby przegrany i skazany na zagładę. To między innymi dzięki układowi nagrody budzimy się zmotywowani każdego poranka, idziemy do pracy lub się zakochujemy. W obrębie układu nagrody impulsy nerwowe i neurotransmitery płyną przez połączenia synaptyczne rozpalając je jak lont. To zupełnie jak podpalenie beczek prochu wywołujące jedną eksplozję po drugiej.

Wystarczy myśl o kimś, w kim jesteśmy zakochani, aby wzniecić pierwszą iskrę w polu brzusznym nakrywki, czyli w strukturze zlokalizowanej w obszarze śródmózgowia, odpowiedzialnej za uwalnianie dopaminy – naszego neuroprzekaźnika stanu przyjemności.

Naukowcy pracujący nad rozwikłaniem tajemnic dotyczących funkcjonowania mózgu przez wiele lat byli przekonani, że dobrze znane każdemu z nas uczucie euforii jest następstwem działania jedynie dopaminy. Jednak dziś już wiemy, że za wywoływaniem tego cudownego stanu stoją również przynajmniej dwa dodatkowe neuroprzekaźniki. Są nimi endorfiny oraz kwas gamma-aminomasłowy czyli GABA – najistotniejszy transmiter o działaniu hamującym w układzie nerwowym człowieka. GABA blokuje uwalnianie kolejnych porcji dopaminy w mózgu.

Kiedy po długim oczekiwaniu w końcu jesteśmy blisko ukochanej osoby, kiedy poddajemy się pokusie zjedzenia czekolady lub kiedy alkoholik wypije upragniony alkohol, GABA wciska molekularny przełącznik i powstrzymuje układ nagrody. W tym momencie burza neurotransmiterów powodujących stan pożądania znika, tak na pstryk. Jest to moment kiedy na scenę wkraczają naturalne substancje opioidowe łagodzące ból i wpływające na stan ogólnego zadowolenia. Czujemy się teraz szczęśliwi, stajemy się na chwilę odurzeni radością – w zasadzie osiągamy pełną euforię, a głowie słyszymy głos „tak jest, o to właśnie chodziło”.

Dodatkowo na uwagę zasługuje fakt, że w stanie zakochania hamowana jest aktywność ciała migdałowatego i jest to przyczyna tego, że nabieramy wówczas odwagi do działania. Jednocześnie obszar kory przedczołowej, czyli nasza przyzwoitka, odpowiedzialna za krytyczną ocenę zachowań i autodyscylinę, w mózgu odurzonym miłością zostaje stłumiona.

свернуть