Na veertien jaar Mark Rutte als minister-president en elf jaar met hem te hebben samengewerkt, zal koning Willem-Alexander vanaf vandaag (2 juli 2024) met de nieuwe minister-president Dick Schoof te maken krijgen. Van oudsher hebben de premier en monarch nauw contact; hoe zal dat tijdens het nieuwe kabinet Schoof gaan?

Eerder deze week had Willem-Alexander een kennismakingsgesprek met Dick Schoof. Vanaf de beëdiging van Schoof en zijn kabinet vandaag, zullen premier en koning wekelijks met elkaar contact hebben, tijdens de zogenaamde 'Huis Ten Bosch-gesprekken'. Deze gesprekken zijn strikt vertrouwelijk, alleen de koning en de minister-president zijn hierbij aanwezig.

Premier Rutte en koning Willem-Alexander zagen elkaar minder vaak dan wekelijks, eerder soms maandelijks. Een breuk met het verleden aldus historicus Kemal Rijken: "Vroeger was dat wel het geval, bij koningin Juliana en Beatrix, dat ze wekelijks op maandag een gesprek hadden, 'entre nous' over regeringszaken." De koning heeft in deze gesprekken een adviserende rol, hij kan aanbevelingen doen of waarschuwingen geven. De premier bespreekt in dit gesprek de dagelijkse gang van zaken.

Het zal vast niet de eerste keer zijn dat Schoof de koning heeft ontmoet, vanwege zijn oude baan als topambtenaar bij het Rijk en directeur-generaal van de AIVD. "De koning ziet en spreekt in principe allerlei mensen, maar Dick Schoof is partijloos en heeft geen politieke ervaring." Dat maakt de rolverdeling wellicht anders dan tussen Rutte en het staatshoofd, benoemt Rijken, die ook een boek schreef genaamd 'Monarchie'. De koning kan hierdoor meer gewicht inbrengen, met de jaren heeft hij veel ervaring opgedaan in het landsbestuur.

De koning kan invloed uitoefenen door bepaalde suggesties te geven of de handelingen van de premier en andere politici te bevragen. "Maar we weten niet precies hoe en of hij dit doet, omdat het nooit naar buiten komt," aldus Rijken tegen presentator Marcia Luyten in 'Met Het Oog Op Morgen' op Radio 1.

Hoe Schoof precies tegenover de monarchie staat, is niet bekend. Kemal Rijken vermoedt het volgende: "Ik denk dat hij dienend is aan de Kroon, omdat hij jarenlang ambtenaar is geweest. Een ambtenaar is ook dienend." Echter is hij in opdracht van de vier regeringspartijen aangesteld als premier, en die partijen staan niet allemaal als voorstanders van de monarchie bekend. "PVV is erg kritisch op de monarchie, maar ook niet compleet anti; Wilders weet ook dat zijn achterban pro-monarchie is," noemt Rijken als voorbeeld. Drie van de vier coalitiepartijen (PVV, BBB en NSC) staan volgens hem open voor eventuele hervormingen van de organisatie van de monarchie.

#marcialuyten #willemalexander #koning #monarchie #koningshuis #koninklijkhuis #huistenbosch #paleis #paleisnoordeinde #schoof #dickschoof #minister #ministerpresident #kemalrijken #rutte #markrutte #VVD #wilders #PVV #Omtzigt #NSC #BBB #radio1 #oog #methetoogopmorgen #oogopmorgen #nos

свернуть