Miniatury filmów zostały wykonane samodzielnie przez autora niniejszego kanału lub pobrane na zasadzie CC0 (Creative Commons Zero) z domen publicznych i w żaden sposób nie naruszają niczyich praw autorskich.
Koenzym Q10 (Q – quinolone – chinon, 10 – liczba reszt izoprenowych), jest przeciwutleniaczem i odpowiada za wytwarzanie energii w łańcuchu oddechowym oraz stabilizację błon komórkowych. Występuje w każdej żywej komórce w błonie komórkowej, mitochondriach oraz peroksysomach. W największej ilości w mięśniach szkieletowych, sercu, wątrobie, nerkach. Jest obecny także w roślinach i olejach – sojowym i oliwie z oliwek. Wchłania się słabo z przewodu pokarmowego. Należy go przyjmować po posiłkach bogatych w tłuszcze (na przykład oleje roślinne). Jest tracony w 20-40% podczas smażenia i gotowania. Nie jest witaminą i może być wytwarzany przez organizm z tyrozyny, fenyloalaniny oraz koenzymu A. Synteza koenzymu Q10 osłabia się z wiekiem, podczas leczenia statynami, a także może być niewystarczająca u osób intensywnie uprawiających sport.
Koenzym Q10 występuje w postaci utlenionej jako ubichinon CoQ10 i zredukowanej, jako ubichinol CoQ10H2. Ubichinon jest przekształcany w ubichinon przez układ flawoproteidowy, przy udziale FADH + H+. Reakcja te jest w pełni odwracalna. Za działanie biologiczne odpowiada w łańcuchu oddechowy zarówno jedna, jak również druga forma, zaś przeciwutleniaczem jest tylko ubichinon. W związku z powyższym nie jest uzasadniony zakup znacznie droższej formy w postaci ubichinolu.
Koenzym Q10 stosuje się jako suplement diety w pomocniczym leczeniu miażdżycy, niewydolności serca, migreny, chorób neurodegeneracyjnych Alzheimera i Parkinsona, nadciśnienia tętniczego. W USA nie posiada statusu leku, a jedynie jest stosowany jako suplement. Ubichinon może zmniejszać kardiotoksyczne działanie antracyklin, przedłużać czas działanie witaminy E, chroniac ja przed utleninieniem. Może także wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, pochodnymi warfaryny i kumaryny. Synteza koenzymu Q10 jest w znacznym stopniu hamowana podczas terapii statynami, dlatego w tych przypadkach należy rozważyć suplementację – za zgodą lekarza.
UWAGA! Koenzym Q10 nie jest witaminą i organizm potrafi go sam produkować. Pomimo wielu "cudownych" właściwości CoQ10, opisanych w internecie, większość z nich nie została udowodniona lub jest wątpliwa.
Piśmiennictwo:
1. Ernster, L.; Dallner, G. (1995). Biochimica et Biophysica Acta. 1271 (1): 195–204.
2. Aberg, F.; Appelkvist, E. L.; Dallner, G.; Ernster, L. (1992). Archives of Biochemistry and Biophysics. 295 (2): 230–234
3. Shindo, Y.; Witt, E.; Han, D.; Epstein, W.; Packer, L. (1994). Journal of Investigative Dermatology. 102 (1): 122–124.
4. Ghirlanda, G.; Oradei, A.; Manto, A.; Lippa, S.; Uccioli, L.; Caputo, S.; Greco, A. V.; Littarru, G. P. (1993). Journal of Clinical Pharmacology. 33 (3): 226–229.
5. Littarru, G. P.; Ho, L.; Folkers, K. (1972). International Journal for Vitamin and Nutrition Research. 42 (2): 291–305.
