Zachowania homoseksualne, jak dobrze wiadomo, nie są ograniczone do gatunku ludzkiego. Zaobserwowano je u wielu grup zwierząt – jedne z najnowszych zestawień mówią o aż 1500 różnych gatunkach, porozrzucanych na całym drzewie życia.
Z ewolucyjnego punktu widzenia takie zachowania stanowią pewną zagadkę. Tak jak każde zachowanie – wiążą się przecież z pewnymi kosztami dla osobników. Wymagają chociażby poniesienia wydatku czasowego i energetycznego na znalezienie partnera tej samej płci. Jednocześnie nie mogą dać oczywistych dla typowych zachowań seksualnych korzyści w postaci rozmnażania się. Dlaczego więc dobór naturalny – ewolucyjny bezwzględny księgowy – przymyka oko na taki, wydawałoby się, irracjonalny wydatek? Czy zachowania homoseksualne w dłuższej perspektywie nie powinny być eliminowane? Czy może przynoszą jakieś mało oczywiste korzyści? Co w ogóle należy rozumieć pod pojęciem zachowań homoseksualnych – i czy powinniśmy mówić o nich w odniesieniu do zwierząt?
Scenariusz i prezentacja: Łukasz Kwiatek
Kamera i montaż: Piotr Urbańczyk
Seria „Memy i geny” porusza zagadnienia na styku biologii ewolucyjnej, etologii poznawczej i ekologii behawioralnej. Opowiada o tym, w jaki sposób zachowania zwierząt i ich umysły kształtują się pod wpływem rozmaitych presji wywieranych przez środowisko przyrodnicze i społeczne.
Nauka na żywo II: wielkie debaty - zadanie finansowane w ramach umowy 761/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Bibliografia:
Nathan W. Bailey, Marlene Zuk, Same-sex sexual behavior and evolution, Trends in Ecology & Evolution, Volume 24, Issue 8, August 2009, Pages 439-446
Konrad Lorenz, Tak zwane zło (1964), przeł. Anna Danuta Tauszyńska, PIW
Zhang, S-D. and Odenwald, W.F. (1995) Misexpression of the white (w) gene triggers male-male courtship in Drosophila. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 92, 5525–5529
McRoberts, S.P. et al. (2003) Mutations in raised Drosophila melanogaster affect experience-dependent aspects of sexual behavior in both sexes. Behav. Genet. 33, 347–356
Tinbergen N. On the aims and methods of ethology. Z Für Tierpsychol 2010;20:410–63.
Randolph M Nesse, Tinbergen’s four questions: Two proximate, two evolutionary, Evolution, Medicine, and Public Health, Volume 2019, Issue 1, 2019, Page 2, [ Ссылка ]
K.Sales et al., Experimental evolution with an insect model reveals that male homosexual behaviour occurs due to inaccurate mate choice, Animal Behaviour, Volume 139, May 2018, Pages 51-59,[ Ссылка ]
K.E. Levan, T.Y Fedina, S.M. Lewis, Testing multiple hypotheses for the maintenance of male homosexual copulatory behaviour in flour beetles, Journal of Evolutionary Biology, Volume 22, Issue 1, January 2009, Pages 60-70
K.Preston-Mafham, (2006) Post-mounting courtship and the neutralizing of male competitors through ‘‘homosexual’’ mountings in the fly Hydromyza livens F. (Diptera: Scatophagidae). J. Nat. Hist 40, 101–105
Homosexual Behaviour in Animals: An Evolutionary Perspective, (Eds.)Paul Vasey, Volker Sommer, Cambridge University Press 2006
Janet Mann, Establishing trust: Socio-sexual behaviour and the development of male-male bonds among Indian Ocean bottlenose dolphins [in: Homosexual Behaviour in Animals]
Fruth, B. and Hohmann, G. (2006) Social grease for females? Same-sex genital contacts in wild bonobos. In Homosexual Behaviour in Animals (Sommer, V. and Vasey, P.L., eds), pp. 294–315, Cambridge University Press
Richard W. Wrangham, The evolution of sexuality in chimpanzees and bonobos, Human Nature volume 4, pages 47–79 (1993)
