"Ανάμεσα Σύρο και Τζια" (Αρχιπέλαγος - 1959 & 1976)
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Καίτη Θύμη
Μπουζούκι: Μανώλης Χιώτης

Ανάμεσα Σύρο και Τζια μικρή φυτρώνει νεραντζιά
όμορφή μου κοπελιά που 'χει τις ρίζες στο βυθό
και τα κλαδιά στον ουρανό, το κορίτσι π' αγαπώ.

Άιντε, νύφη της θαλάσσης τι βανίλιες θα χαλάσεις
με τον ήλιο φορεσιά σου και με τα πουλιά προικιά σου.

Όταν καθίζει ένα πουλί στην κεφαλή της και λαλεί
ωχ φορτούνα μου κι αυτή. Χάνω τιμόνι και κουπιά,
με πλημμυράνε τα νερά, έλα Χριστέ και Παναγιά.

Κι αν γενεί ποτέ το θάμα κι αγαπήσεις, κάνω τάμα
να σου φέρω μια μπρατσέρα και τον Πολικό Αστέρα.

Σημείωση (από τον marcoscassiotis- τον ευχαριστώ πολύ)
Ανάμεσα Σύρο και Τζια, υπάρχει μόνον ένα νησί: η Γυάρος, το γνωστό νησί φυλακή, όπου Έλληνες κεντρώοι, δημοκράτες και κομμουνιστές εξορίστηκαν, βασανίστηκαν και μαρτύρησαν σχεδόν αδιάκοπτα ανάμεσα στο 1946 και το 1974. Ο Οδυσσέας Ελύτης δεν θα μπορούσε προφανώς να κατονομάσει το νησί φυλακή, το οποίο μαζί με την Μακρόνησο ήταν απαγορευμένα ονόματα για ολόκληρες δεκαετίες. Γι΄ αυτό και ο πρώτος στίχος του τραγουδιού ακούγεται τόσο παράξενος, δίνοντας την εντύπωση ότι ένα δέντρο θα μπορούσε ποτέ να φυτρώσει στη θάλασσα ανάμεσα σε δυο νησιά. Το εξαιρετικό ποίημα του Ελύτη περιγράφει με συμβολιστικά μέσα έκφρασης τον έρωτα ενός εξόριστου φυλακισμένου στην Γυάρο για μια κοπελλιά.

Between Syros and Gia

A sour orange tree grows on an island between Syros and Gia. 1
Oh my love! Its roots go deep and its boughs reach the skies.
And this tree perfectly symbolizes the girl I love.

Oh my beloved Nereid, how many vanilla liquor bottles are you going to drink,
while being dressed in the sun cloth and having the birds as your dowry?

When a bird sits atop the little tree, it sings and torments me,
as it reminds me of my love. If I recall that moment when sailing,
I cant steer the boat and I cant row anymore! Oh God, help me!

And if a miracle happens, and you fall in love with me, I make a vow!
I will bring you two gifts, a sailboat and the Pole star.


Note 1
Between Syros and Gia, there is only one island: Yaros, the notorious prison island where Greek liberals, democrats and communists were exiled, tortured and martyred almost uninterruptedly between 1946 and 1974. Nobel Prize Odysseas Elytis could not evidently name the prison island that along with another island of similar use, Makronisos, were prohibited names in Greece for several decades. Thats why the songs first verse sounds so strange, giving the impression that a tree can possibly grow in the sea between two islands. The song describes an exiled prisoners personal symbolism of his own love.
(Thanks marcos cassiotis for the translation and the comments!)

свернуть