Dyskusja z udziałem prof. Andrzeja Zolla, Jerzego Stępnia i Włodzimierza Cimoszewicza. Rozmowę poprowadził Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny kwartalnika "Więź", 29 listopada 2015
W warszawskim Domu Literatury odbyło się w niedzielę 29 listopada "Czytanie konstytucji z Tadeuszem Mazowieckim". W trakcie spotkania zaproszeni goście: prof. Andrzej Zoll, Jerzy Stępień oraz Włodzimierz Cimoszewicz dyskutowali o wkładzie Tadeusza Mazowieckiego w powstanie polskiej ustawy zasadniczej. Rozmawiano też o znaczeniu i interpretacji poszczególnych jej zapisów. Debatę poprowadził Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny kwartalnika "Więź".
[ Ссылка ]
Prowadzący spotkanie przypomniał na wstępie, że charakter wydarzenia nie miał w zamyśle jego pomysłodawców odwoływać się do bieżącej sytuacji politycznej. Spotkania poświęcone Tadeuszowi Mazowieckiemu organizowane są bowiem co roku przy okazji rocznicy śmierci pierwszego niekomunistycznego premiera po drugiej wojnie światowej. Dopiero aktualne wypadki polityczne nadały całemu wydarzeniu bieżący kontekst.
Dyskusję poprzedziło odczytanie preambuły Konstytucji RP. Jak bowiem podkreślił Zbigniew Nosowski, kwestie aksjologiczne były dla Tadeusza Mazowieckiego szczególnie ważne. Andrzej Zoll – sędzia i były prezes Trybunału Konstytucyjnego w latach 1989-1993 – przypomniał, że autorem preambuły był Stefan Wilkanowicz. Napisał tekst wówczas, gdy toczył się spór o zawarte w niej wartości pomiędzy rządzącą lewicą a Unią Wolności, która również włączyła się w prace nad konstytucją. Wilkanowicz przedstawił tekst Zollowi, a ten przekazał go Tadeuszowi Mazowieckiemu, który przekonał do niego obóz postkomunistów.
Znaczenie preambuły
Włodzimierz Cimoszewicz – uczestnik prac Komisji Konstytucyjnej w latach 1995-1996 – przypomniał, że podczas prac nad ustawą zasadniczą celowo dyskusję o preambule odłożono na koniec. Polityk podkreślił, że gdyby pracę rozpoczęto wówczas od wstępu, to na tym by się zakończyły. Pomiędzy dwoma obozami politycznymi zaangażowanymi w proces tworzenia Konstytucji RP brakowało bowiem zaufania. Trzeba było najpierw zbudować porozumienie w kwestiach konkretnych rozwiązań, by następnie podjąć dyskusję o sprawach światopoglądowych.
Włodzimierz Cimoszewicz zaznaczył, że Tadeusz Mazowiecki wniósł duży wkład w porozumienie, który zaowocowało uzyskaniem zgody lewicy na tekst preambuły. Członek ówczesnej Komisji Konstytucyjnej przypomniał, że zasiadali w niej ludzie, którzy odnosili się z szacunkiem do postaci byłego premiera. Polityk podkreślił, że gdyby preambuła została przedstawiona przez kogoś innego, mogłaby nie spotkać się z aprobatą.
Andrzej Zoll dodał, że Tadeusz Mazowiecki wniósł do Konstytucji RP koncepcję, którą przedstawił w 1989 roku, mówiąc o potrzebie odkreślania przeszłości „grubą linią”. Prawnik przypomniał, że powołany wówczas na stanowisko premiera Mazowiecki chciał dać wszystkim – niezależnie od przeszłości politycznej – szansę na udział w budowie i reformowaniu nowego państwa. Wyrazem tego było zawarcie w preambule sformułowania „My, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczyposolitej, zarówno wierzący w Boga (…) jak i nie podzielający tej wiary”.
Rozdział Kościoła od państwa
Zbigniew Nosowski dopytywał dyskutantów o kwestie związane z rozdziałem Kościoła od państwa. Jak bowiem zauważył, polska ustawa zasadnicza różni się w swoich zapisach od konstytucji europejskich. Mowa jest bowiem nie o świeckości państwa, lecz o jego bezstronności w kwestiach religijnych oraz o autonomii i niezależności władz państwa i Kościoła, a nie o ich rozdziale.
Zdaniem Włodzimierza Cimoszewicza, takie sformułowanie wynika z istniejącej podczas prac nad Konstytucją RP potrzeby budowania porozumienia pomiędzy dwoma obozami ideowymi. Polityk wyraził jednak pogląd, że w polskiej ustawie zasadniczej powinnno mieć miejsce klarowne opisanie rozdziału państwa od Kościoła. Konstytucja RP zabezpiecza bowiem Kościół przed zakusami państwa, lecz nie działa wystarczająco dobrze w drugą stronę.
Znajdź nas:
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
#mazowiecki #tadeuszmazowiecki #konstytucja #konstytucja3maja #ustrój #polityka #społeczeństwo
