Azərbaycanın iri yaşayış məskənlərindən olan Füzulinin əsası 1827-ci ildə qoyulmuşdur. Qarabulaq adlanan yaşayış məskəninin əsasında 1930-cu ildə rayon təşkil olunmuş və Qaryagin adlandırılmışdır. Rayon mərkəzi Qaryagin qəsəbəsi olmaqla, Qozluçay, Köndələnçay, Araz boyu və Füzuli-Ağdam magistral yolunun hər iki ətrafında olan kəndləri əhatə etmişdir.
1959-cu ildə böyük şairimiz Məhəmməd Füzulinin 400 illik yubileyi münasibətilə rayonun adı dəyişdirilərək, Füzuli rayonu adlandırılmışdır.
Rayonun ərazisi 1386 kvadrat kilometrdir. Tərkibinə 2 şəhər, 16 qəsəbə və 82 kənd daxildir. 1993-cü ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin rayon ərazisinə hücumu nəticəsində Füzuli şəhəri daxil olmaqla, 58 kənd işğal olunmuşdur.
Füzuli rayonu tarixi-dini abidələrlə, xüsusən də türbələrlə zəngindir. Bu abidələr sırasına rayonun Babı kəndində yerləşən səkkizguşəli Şeyx Babı Yaqub (XIII əsr) türbəsini, Aşağı Veysəlli kəndində XIV əsrə aid Mirəli türbəsini, Əhmədalılar kəndində orta əsr qəbiristanlığının ərazisində sənduqə formalı qəbirdaşının üzərindəki türbəni, XIX əsrə aid olduğu söylənilən Cəlil türbəsini aid etmək olar.
işğal dövründə Füzuli rayonundakı Qarğabazar kəndinin mərkəzində, 1681-ci ildə tikilmiş məşhur tarixi Karvansaray və digər tarixi-memarlıq abidələri ermənilər tərəfindən dağıdılmış, üzərlərlində vandalizm aktları törətmişdilər. Müqəddəs ocaqların tarixi abidələrin bir qismini mal tövləsinə çevirmişlər.
2020-ci il 17 oktyabr tarixində Füzuli şəhəri Rəşadətli ordumuz tərəfindən işğaldan tam azad olunmuşdur. Hazırda rayon ərazisinin minalardan və partlamamış hərbi sursatdan təmizlənmə işləri aparılır.
Füzuli rayonu işğaldan öncə ölkəmizin iqtisadi gücə malik olan aparıcı bölgələrindən hesab olunurdu. Pambıqçılıq və taxılçılıq üzrə öndə olan rayonlardan biri kimi Füzulidə kənd təsərrüfatının digər istiqamətləri də inkişaf etmişdi. Rayon, eyni zamanda, sənaye məhsullarının istehsalına görə də fərqlənirdi. Ərazisi 1386 kvadratkilometr, əhalisi isə 150 min nəfərə yaxın olan Füzuli artıq bərpa və böyük quruculuq dövrünə qədəm qoyacaq. İranla sərhəddə yerləşən Füzuli rayonu strateji coğrafi yerləşməyə sahib olmaqla yanaşı, Azərbaycanın xarici iqtisadi əlaqələrinə də töhfə vermə imkanlarına malik olacaq. Ən qədim yaşayış yerlərindən biri olan Azıx mağarasının yerləşdiyi Füzuli rayonu əlverişli təbiəti və füsunkar mənzərəsi ilə də fərqlənir. Bu daxili, o cümlədən gəlmə turizm üçün yeni imkanlar deməkdir.
Digər azad olunmuş ərazilərimiz kimi Füzuli rayonunda sosial-iqtisadi inkişaf proqramı hazırlanacaq. Burada hər bir yaşayış məntəqəsinin potensialına və xüsusiyyətinə uyğun olaraq iqtisadi fəaliyyətlər, sərmayə qoyluşları müəyyənləşəcək.
Prezident İlham Əliyev 2020-ci ilin yekunlarına həsr olunmuş müşavirədə işğaldan azad olunmuş Füzuli şəhərində Beynəlxalq Aeroportun tikilməsi ilə bağlı göstəriş verib. Bu, həm Qarabağ bölgəsinin inkişafı üçün zəruridir. Eyni zamanda, Şuşaya gəlmək istəyən xarici qonaqlar rahat Füzuliyə enib, oradan avtomobillə Şuşaya gedəcəklər.
Beləliklə, Füzuli rayonu yeni və tarixi mərhələyə qədəm qoyur.
