Осыдан 66 жыл бұрын Семей полигонында алғашқы ядролық сынақ жасалған еді. Сол уақыттан бері қазақ даласында сансыз ядролық сынақтар өткізілді. Қазіргі уақытта полигон аумағы әлі де ғалымдар назарында.
Бұл – бұрынғы Семей сынақ полигоны. Бүгінде мамандардың зерттеу алаңына айналған. Ұлттық ядролық орталықтың ғалымдары қазір жердің радиациялық қаупін күнделікті түрде тексеріп отырады.
Ерхан Тәткен, тілші
-Семей сынақ полигонының жалпы аумағы 18 мың шаршы километр жерді алып жатыр. Ал бүгінгі күнге дейін ғалымдар оның 40 пайызын ғана зерттеп үлгерген. Мамандардың жұмыс жасауына мемлекет тарапынан барлық жағдай жасалған. Олар арнайы мобильді құрылғылармен толықтай қамтылған. Ұлттық ядролық орталықтың кез келген маманы күніне 4 км жерді жаяу жүріп, онлайн режимде полигон аумағына талдама жасап отырады.
Ал мынау жергілікті халыққа етене таныс «атом» көлі. Ядролық жарылыс кезінде пайда болғандықтан, осылай аталса керек. Ғалымдар қуаты 170 килотонна болатын жер асты ядролық жарылысы болған кезде көл суының пайда болғанын айтады.
Андрей Ильченко, жас маман
-Біз биыл Балапан сынақ аумағында орналасқан осы атом көлін зерттеуді бастадық. Нәтиже бойынша, ондағы радиациялық қауіп аз деген тұжырымға келіп отырмыз. Сондай-ақ 106 жер асты ұңғымаларына зерттеу жүргізіп, бақылауға алдық.
Ал қазір Семей сынақ алаңында ірі кәсіпорыннан шығатын аса қауіпті өндірістік қалдықтарды көмуге арналған полигон ашылды.
Хайдар Түсіпбаев, Ұлттық ядролық орталық филиалының директоры
-Осының ішіне көміледі. Сосын жабылады. Негізі ешқандай зиян келтірмейді. Сондықтан мына жерден ашылған дұрыс нәрсе.
Ғалымдардың айтуынша, сынақ полигоны аумағында радиациялық қауіп біршама сейілген. Енді мұнда жергілікті халықтың мал шаруашылығымен айналыса беруіне болады.
(Авторлары: Ерхан Тәткен, Арман Якубов, Алексей Омельницкий)
