Հովհաննես Շիրազի «Հայոց Դանթեականը» պոեմը (կրճատումներով) ընթերցում է ՀՀ վաստակավոր արտիստ Տիգրան Գաբոյանը: Երաժշտական ձևավորումը և համակարգչային մոնտաժը՝ Արշակ Ադամյանի: Պատրաստվել է «Ռադիո Մարիամ»-ում (Հայաստան, Գյումրի), 2014 թ.:
Hovhannes Shiraz's poem "Hayots Danteakane" reads Tigran Gaboyan. Audioediting by Arshak Adamian. Made in Radio Mariam (Armenia, Gyumri), 2014. [ Ссылка ]
This poem is about Armenian Genocide.
Թե ինձ հնարավորություն տրվեր, Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ, միջազգային կառույցների առջև, տարբեր լեզուներով, որ բոլորը հասկանան, կարտասանեի այս պոեմից ընտրված խոսքեր: Տիգրան Գաբոյանի առաջարկությամբ և իմ ընտրությամբ՝ ահա այսքանը.
... Անվրդով մարդիկ, անխռով ազգեր,
Ինչո՞ւ իմ ազգին թողիք անընկեր:
Այս եղեռնապիղծ օրերում գայիք
Գեթ մի մանուկի աչքով մեկ լայիք:
Ով հարավուհիք, ով հյուսիսուհիք,
Գոնե անեծքի շուրթով խոսեիք:
... Ազգեր, թե Հայոց այս Եղեռնը մեծ
Ձեր մեկնումեկին խոշտանգեր հանկարծ,
Իմ սիրտը՝ որպես Հայոց բանաստեղծ
Չէր լռի ձեզ պես:
Պիտի մռնչար այսպես ահագնած,
Մի ազգ խոցվելիս ես կդառնայի
Մի նոր զանգահար:
Ես կզանգեի բոլոր բյուր զանգերն
Հայոց վանքերի,
Թե որ տեսնեի բլուրվելն այսպես
Ձեր խեղճ գանգերի:
Թե ձեր մանուկներն իմոնցի նման
Մորթվեին անվերջ,
Ես կթքեի անգամ
Երկնքի բյուր աչքերի մեջ:
Թե ձեր մայրերն իմոնցի նման
Կախաղանվեին,
Կկայծակեի ժանտ ոսոխների
Անմայր աչքերին:
Թե ձեր ծերուկներն իմոնցի նման
Թաղվեին կենդան,
Ես թաղողներին պիտի թաղեի,
Ո՜վ մահազնդան:
Օրրոցքի դեմ ելնող զորքի դեմ
Զորք կհանեի,
Ցեղասպանին ողջ հողագնդից դուրս կվանեի,
Որ ոչ մի ազգի ոչ մի մատն անգամ
Ոչ մի թրով էլ չընկներ Հայոց պես:
Ո՜վ լռած ազգեր, նզովում եմ ձեզ:
Ոչ մի ազգի մահ ես չեմ ուզենա,
Եթե նա Հայոց մահը չուզենա:
Օհ, քրիստոնյա անՀիսուս ազգեր,
Ամոթ ձեզ:
Ամոթ, որ քար լռեցիք
Ու լռում եք դեռ՝ իբրև անծանոթ:
Դուք սուտ քուն տված աղվեսի հոտի նման էիք լուռ,
Երբ թրատվում էր իմ ժողովուրդը:
Էլ ո՞ւր է մարդը՝ այն էլ ստեղծված
Աստծո պատկերով:
Ով լիրբ լռություն, որ լռում ես դեռ,
Հյուսիսն՝ իր հավերժ սառույցների պես,
Հարավն՝ իր լուսնի մահիկի նման,
Արևելքն՝ ինչպես իր ծուխը ղեյլանի,
Արևմուտքն՝ ինչպես պոռնիկ անսահման:
Այնինչ, ով աշխարհ, թե քո լրբենի այս չորս բերանով
Գոռայիր մի հեղ,
Պատյան կփախչեր սուրը սուլթանի,
Չէր հորդա այսքան արյուն խելահեղ:
Ով ժանտ մարդկություն, վիշապ օձաքիստ,
Դահիճ լռություն, քած դու անտարբեր,
Ո՞նց էիր հացդ կուլ տալիս հանգիստ,
Երբ մի ողջ ազգ էր գլխատվում անտեր:
Վիշտ չկիսողի վիշտը չեն կիսում,
Վշտով եմ ասում:
Այսօր մեզ հասավ ձեռքով անասնի,
Վաղը, իմացե՛ք, ձեզ պիտի հասնի,
Վիշտ չկիսածը վիշտ պիտի տեսնի:
