Το Σάββατο 1η Ιουλίου 2023 οι «φωνές της πέτρας» έσμιξαν στην Πέτρα! Η 23η Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού αποτέλεσε το μεγαλύτερο αντάμωμα πολυφωνικών σχημάτων και ομίλων διαχρονικά στην Ελλάδα! Είκοσι όμιλοι, σχεδόν διακόσιοι ερμηνευτές, συμμετείχαν στην μεγαλύτερη και σε διάρκεια πολυφωνική σύναξη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας. Τέσσερις ώρες πρόγραμμα, με σχεδόν πενήντα τραγούδια, μια σύναξη εξαιρετικά γενναιόδωρη, με μια άγρα από όλες τις περιοχές και τις γενιές της ηπειρώτικης πολυφωνίας κα όχι μόνο. Συμμετείχαν όλοι, παρουσιάζοντας την δουλειά τους και, όλοι μαζί, συνέθεσαν μια αξιόπιστη εικόνα της κοινότητας πολυφωνίας σήμερα, ενδεικτική του πλούτου, της ποικιλίας και της διαφορετικότητας.
Η Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού 2023 αποτέλεσε την ολοκλήρωση του τρίχρονου γιορτασμού της παγκόσμιας αναγνώρισης του Πολυφωνικού Καραβανιού, με την εγγραφή του στις Καλές Πρακτικές Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Για τον λόγο αυτό, πραγματοποιήθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά με ελεύθερη είσοδο, για να την χαρούνε όλοι οι φίλοι του πολυφωνικού τραγουδιού, της ζώσας παράδοσης. Και περισσότεροι από χίλιοι θεατές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της «Άπειρος» (Πολυφωνικό Καραβάνι) και, πάνω από όλα, η άτυπη αλλά ζώσα κοινότητα πολυφωνίας, κάνοντας την γιορτή δική της με την ενεργή συμμετοχή της!
Μεταξύ των είκοσι διαφορετικών συμμετοχών, ο ¨Ομιλος της Ομοσπονδίας Μουργκάνας, από τους παλαιότερους συνταξιδιώτες των Μεγάλων Γιορτών Πολυφωνίας, αφού συμμετείχε από την ιστορική 1η Mεγάλη Συναυλία Πολυφωνικού Τραγουδιού, τον Απρίλιο του 2000 στο κινηματοθέατρο, τότε, "ΠΑΛΛΑΣ". Η Ομοσπονδία Μουργκάνας φέτος, 2023, γιορτάζει τα σαράντα χρόνια της και έχει να παρουσιάσει σημαντικό πολιτιστικό έργο, μεταξύ άλλων την λειτουργία φωνητικού και χορευτικού ομίλου. O φωνητικός όμιλος πρεσβεύει την πλούσια παράδοση των χωριών της Μουργκάνας, με ιδιαίτερη θέση στο αντιφωνικό τραγούδι, όπως, ερμηνεύεται και εδώ ετούτο το τραγούδι.
"Ανάμεσα τρεις θάλασσες", ένα από τα δύο τραγούδια που ερμήνευσε ο όμιλος της Ομοσπονδίας Μουργκάνας στην Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού 2023 που ξεκίνησε με ένα ακόμη τραγούδι με τον τρόπο της Μουργκάνας, το "Καλώς ανταμωθήκαμε", ερμηνευμένο από ένα σύνολο σχημάτων στην αρχή της γιορτής, σαν μέρος του "τυπικού" των πολυφωνικών συνάξεων εδώ και χρόνια. Το τραγούδι ετούτο, μαζί με σειρά άλλων, το δισκογράφησε η Ομοσπονδία Μουργκάνας στην πρώτη της δισκογραφική έκδοση με τίτλο "ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΓΗ ΤΟΥ ΠΥΡΡΟΥ". Ας σημειωθεί η μεγάλη συμβολή του κ. Γιώργου Στεργίου στην τότε δουλειά του ομίλου καθώς και η διαχρονική στήριξη του ΔΣ της Ομοσπονδίας στην δουλειά του ομίλου.
.
Παραθέτουμε δύο στιχουργικές παραλλαγές του διαδεομένου τραγουδιού που, σε άλλες περιοχές, τραγουδιέται με πλήρως ανεπτυγμένη πολυφωνική ερμηνεία. Η πρώτη παραλλαγή προέρχεται από το Βαβούρι της Μουργκάνας και την συλλογή του Ν. Νίτσου:
Ανάμεσα τρεις θάλασσες πύργος θεμελιωμένος
Κι απάνω κόρη κάθονταν κι όλο φλωρ’ αρμαθιάζει
Αρμάθιαζε, ξαρμάθιαζε, ενν’ αρμαθούλες φκιάνει,
Τις πέντε βάνει στο λαιμό, τις τέσσερις στα χέρια.
Και με τον Ήλιο μάλωνε, με το Ήλιο μαλώνει:
- «Για έβγα, Ήλιε μ’, για να βγω, για λάμψε, για να λάμψω!
Εσύ κι αν λάμψεις, Ήλιε μου, μαραίνεις τα χορτάρια,
Κι εγώ αν λάμψω, Ήλιε μου, μαραίνω παλικάρια
Η δεύτερη παραλλαγή προέρχεται από την συλλογή του Γρηγόρη Κατσαλίδα "Δημοτικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου", συλλογή που παραθέτει σε κάθε τραγούδι παραπομπές σε προγενέστερες συλλογές, προσφέροντας πολύτιμο έργο:
Ανάμεσα τρεις θάλασσες,
τριαντάφυλλο κυρ-κόκκινο,
πύργος θεμελιωμένός,
νεράντζι και λεϊμόνι.
Κι απάνω κόρη κάθονταν,
φλωράκια(ν) αρμαθιάζει
Αρμάθιαζε ξερμάθιαζε,
εννιά αρμαθούλες κάνει.
Τις πέντε βάνει στο λαιμό,
τις τέσσερις στα χέρια.
Και με τον ήλιο μάλωνε,
με τον ήλιο μαλώνει:
Για έβγα, ήλιε, για να βγω,
για λάμψε, για να λάμψω.
Εσύ κι αν λάμψεις, ήλιε μου,
μαραίνεις τα χορτάρια,
εγώ κι αν λάμψω, ήλιε μου,
μαραίνω τα παλικάρια.
Η παράθεση άλλων στιχουργικών παραλλαγών κάθε τραγουδιού που παρουσιάζεται στο κανάλι βασίζεται στην συλλογική, εθελοντική δουλειά του Αρχείου Πολυφωνικού Τραγουδιού που φέτος κλείνει 20 χρόνια!
Επιμέλεια, παραγωγή
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
- Εγγεγραμμένο στις Καλές Πρακτικές Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
20 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
2003-2023
www.polyphonic.gr, apiros@otenet.gr
www.polyphoniccaravan.gr
Επιμέλεια, παραγωγή
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
- Εγγεγραμμένο στις Καλές Πρακτικές Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
20 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
2003-2023
www.polyphonic.gr, apiros@otenet.gr
www.polypohoniccaravan.gr
