Krosno Kościół Farny - Bazylika kolegiacka Świętej Trójcy
Wyjątkowe jest wnętrze kościoła, uznawane za jedno z najbogatszych i najlepiej zachowanych wnętrz sakralnych w Małopolsce. Jego wystrój i wyposażenie jest przykładem wielowiekowego patronatu artystycznego krośnieńskiego mieszczaństwa i okolicznej szlachty. Do unikatowych zaliczyć można zespół ponad dwudziestu monumentalnych obrazów sztalugowych z poł. XVIIw.
Zespół farny w Krośnie składa się z kościoła, dzwonnicy, plebani, organistówki, wikarówki oraz ogrodzenia. Pierwszy kościół parafialny wzniesiony został, wg tradycji, z fundacji bądź inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Świątynia powstawała w kilku fazach w ciągu wieku XIVw. W 1 połowie XV w. dobudowano do nawy kaplicę św. Anny (przed 1402) oraz kaplicę św. Wojciecha (1448). Zapewne w końcu XV w. zmieniono sklepienie prezbiterium na zachowane do dziś późnogotyckie sklepienie sieciowe. Na przełomie XV i XVI w. dobudowano kaplice - Matki Bożej Szkaplerznej oraz śś. Piotra i Pawła. Kościół został znacznie przebudowany w latach 1638-1646 po uszkodzeniach spowodowanych pożarem z 1638r. Wykonane w tym czasie prace (m.in. budowa sklepienia kolebkowego z lunetami w nawie głównej oraz krzyżowo-kolebkowego w kaplicach, przeprucie murów nawy nowymi otworami okiennymi) przekształciły bryłę i wnętrze budowli z późnogotyckiej na manierystyczną. W tym samym czasie architekt włoski Vincenzo Petroni przebudował kaplicę ŚŚ. Piotra i Pawła na dwukopułowe mauzoleum rodziny Porcjuszów. W tym okresie kościół zyskał bogate wyposażenie i wystrój, w tym wyjątkowy zespół monumentalnych obrazów sztalugowych. ([ Ссылка ])
Dzwonnica kościoła farnego - trójkondygnacjowa, nakryta baniastym hełmem z kolumienkową latarnią, którego obecny kształt jest wynikiem restauracji zrealizowanej u schyłku XIX w. Wewnątrz trzy dzwony: Urban, Jan i Marian, odlane w 1639r. Największy Urban, mierzący w dolnym obwodzie 490cm, jest jednym z największych dzwonów zabytkowych w Polsce (z tablicy)

Kościół franciszkanów w Krośnie
Pierwotny kościół franciszkański (dzisiejsze prezbiterium i zakrystia) został zbudowany w latach 1400-1402. Wzniesiono go w stylu gotyckim. W ciągu XV w. dobudowano trzy nawy i kaplicę Przemienienia Pańskiego. Pomimo pożarów i dokonanych remontów kościół zachował styl gotycki, za wyjątkiem sklepienia w prezbiterium, które po pożarze 1872 r. odbudowano w sposób uproszczony. Po rozbiorach Polski władze austriackie ograbiły kościół i zamieniły na magazyn zboża. Kościół i klasztor został uratowany od zagłady na skutek starań franciszkanów, władz kościelnych i miejskich Krosna.
Obraz Matki Bożej Murkowej, zwanej Krośnieńską Panią, znajduje się obecnie w ołtarzu głównym. Posiada bogatą historię. Obraz pochodzi z XVIIw. Przedstawia Maryję Panną Niepokalana z Dzieciątkiem. Nazwa obrazu „Murkowa” pochodzi od wnęki w murze (na zewnątrz kościoła), w której znajdował się obraz przez długi czas. W 1657r. obraz stał się sławny, kiedy książę Jerzy II Rakoczy (sprzymierzeniec Szwedów podczas potopu) z 40-tysięczną armią oblegał Krosno. W czasie walk przed tym obrazem mieszczanie złożyli ślubowanie i obrali Matkę Bożą Murkową Patronką Krosna. ([ Ссылка ])

Cmentarz żydowski w Krośnie założono pod koniec XIXw.
Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali nekropolię i wykorzystali większość macew do celów budowlanych. W 1946r. odzyskano część nagrobków, których użyto do podmurowania jednego z pobliskich domów. Macewy przeniesiono z powrotem na teren cmentarza. Do dziś na powierzchni 0,66 ha zachowało się ok. 200 płyt nagrobnych. Są to w zdecydowanej większości macewy wykonane z piaskowca. W zwieńczeniach nagrobków można odnaleźć charakterystyczne dla żydowskiej tradycji płaskorzeźbione symbole, takie jak: dłonie w geście błogosławieństwa, korony, świeczniki, misy, lwy, winne grona czy gwiazdy Dawida. Inskrypcje wykonane są przeważnie w języku hebrajskim, a pojawiające się epitafia w języku polskim są śladem postępującej asymilacji części krośnieńskich Żydów. Czynniki atmosferyczne w połączeniu z brakiem bieżącej konserwacji zniszczyły polichromie zdobiące dawniej nagrobki. Obecnie jedynie w zagłębieniach niektórych macew można odnaleźć śladowe resztki barwnika. Mimo zniszczeń daje się wyodrębnić rzędowy układ pochówków oraz podział na kwatery męskie i kobiece. Zwraca uwagę pomnik Bernarda Münza przypominający kształtem złamane drzewo (nagrobki takie powszechnie wznoszono osobom zmarłym w młodym wieku).
W maju 2009r. podczas prac porządkowych w północno-wschodniej części cmentarza zidentyfikowano zbiorowy grób, w którym pochowany jest krośnieński rabin i kilkudziesięciu miejscowych Żydów zamordowanych prawdopodobnie 09.12.1942 r. ([ Ссылка ])

Krosno - Rynek, Fara krośnieńska , Kościół Franciszkanów i Kapucynów, Kirkut żydowski
(video 4K)

#Krosno
#KrosnoRynek
#KirkutKrosno

czerwiec 2022

свернуть