Бұл саланы түбегейлі реформалап, әлемдік бәсекеге қабілетті, тұғырлы деңгейге көтеруге Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев айырықша қолдау білдіріп, Үкіметке тапсырма берді.
Соның нәтижесінде 2023-2025 жылдарға аралығында ғылымның бюджеті 3,5 есеге ұлғайды. Әрине, ғылымды қолдау бұл межеде тоқтап қалмайды.
Биыл Ғылым және жоғары білім министрлігі «Ғылым және технологиялық саясат туралы» заң жобасын әзірледі. Бұл заң ғылымды дамыту және коммерцияландыруды оңтайландырып, бизнес пен өндірісті ғылым саласын қолдауға бағыттайды. Бұл жаңа модель шеңберіндегі негізгі міндет – ғылымды қаржыландыру көлемін жалпы ішкі өнімінің 1%-на дейін жеткізу.
Минстрлікке қарасты Ғылым қоры «Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін» коммерцияландыру жобаларын гранттық қаржыландыруға конкурстар өткізді. Оған 1742 өтінім түсіп, 1370-і сараптамадан өтті.
Соның ішінде 341-і мақұлданды, 310 шарт жасалды, 290-ға жуық жоба қолдау тапты, 138 жоба іске асыру сатысында тұр. Ал 155 өндіріс сатылымға шықты, оның ішінде 16 жоба шетелге экспортталады.
Ғылымды дамыту – ғалымдарды қолдаудан басталады. Министрлік «Отбасы банк» арқылы 2023-2027 жылдарға арналған ипотекалық бағдарламаны іске қосып, биыл көптеген жас ғалымдар баспанаға ие болды. Ғалымдарды ынталандыруда ғылымға қосқан үлесі үшін жыл сайын 2000 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде 50 «Үздік ғылыми қызметкер» сыйлығы беріледі.
Мемлекет басшысы әлемнің жетекші ғылыми орталықтарында ғалымдарды тағылымдамадан өткізуге бастамашылық білдірген. Біліктілігін арттыруды тапсырған үш жылда «500 ғалым» жобасымен 1225 ғалым 134 мамандық бойынша шетелдік жоғары оқу орындарынан тағылымдаман өтті. Сондай-ақ, халықаралық қаржы ұйымдары қаржыландыратын әрбір жобада жас ғалымдардың үлесі кемінде 30% құрайды.
Бұл келешегі зор ғылыми идеяларды іске асыруда ғалымдарымызға мемлекеттің қолдауын сезінуге мүмкіндік беретіні сөзсіз.
#саясатнурбек #миннауки #министерствонаукиивысшегообразования #наукавказахстане #ученые #казахстан
