İON TARZINDA YAPILMIŞ DÜNYANIN EN BÜYÜK ÜÇÜNCÜ TAPINAĞI
Antik çağın en iyi korunmuş tapınakları arasında sayılır. 1906-1913 yılları arasında gerçekleştirilen bilimsel kazılar ile tamamen gün ışığına çıkarılan tapınak kısmen tekrar ayağa kaldırılmışur. Aruk niteliğini kaybetmiş durumdaki mimari öğeler ile tapınak alanını çepeçevre saran bir koruma duvarı yine bu ilk kazılar evresinde inşa edilmiştir. Tapmağı dıştan saran çift sütun sırasından dolayı dipteros plan tipini gösterir. Kanonik olmayan tek öğesi daha içte uzanan, üstü açık ve tabanında taş döşeme bulunmayan avlusudur Merkezi avlu içinde şimdiye kadar kesin şekilde yeri tespit edilemeyen kutsal su kaynağı ve küçük bir tapınak. 'naiskos” bulunmakta idi. Tapınağın sıra dışı durumu bir kehanet merkezi olarak taşıdığı bu özel fonksiyona dayanmakladır. Günümüzde görülen fakat hiçbir zaman bitirilemeyen yapının inşası M.Ö. 4.53. yüzyılda başlamışur. M.Ö, 6. yüzyıla ait öncü tapınak o dönemde çok ün kazanmış. M.Ö, 5. yüzyılın başlarında Persler tarafından tahrip edilmiştir. Bugün orta avluda hala görülebilen temeller erken tapınağın kalıntılarına tanıklık eder, Orta avluda ver alan Hellenistik döneme ait naiskos M.S, 5./6. yüzyılda sökülerek yerine bir Hristiyan bazilikası inşa edilmiş, bazilika ise tapınak gibi bir deprem sonrası harap olmuştur.
TAPINAĞIN KORUYUCUSU MEDUSA
Medusa Görgolar adı verilen üç kız kardeşten tek ölümlü olanıdır. Gorgolar ise Yunan mitolojisinde yılan saçları olan, korkunç yüzlü ve kendilerine bakanları taşa çeviren Sihenno. Euryale ve Medusa adlı üç kız kardeşe verilen genel atlır. “Gorgo” kelimesi Yunanca “Gorgos” sözcüğünden gelir. Anlamı “korkunç. dehşet verici “dir. Bu nedenle kızların ve aralarında en çok tanınan Medusa'nın baktığı her veri taşa çevirme özelliği olduğuna inanıldığından Yunanlar. Medusa'nın başını yani yılan başlı kızı kalkanlarına, korumak istedikleri eşyalarına. binalarına. tapınaklarına zırhlarına işlemişlerdir.
