Հայ ժողովրդական «Էսօր ուրբաթ է, պաս է» և «Ջուր կուգա» երգերը հաճախ կատարվում են միասին՝ որպես մեկ ամբողջություն: Կատարում է «Գեղարդ» երգեցիկ խումբը: Գեղարվեստական ղեկավար՝ Մհեր Նավոյան: Խմբավար՝ Անահիտ Պապայան:
Ուրբաթը Հիսուսի խաչելության օրն է և պաս պահելով մենք, կարծես, հարգանքի տուրք ենք մատուցում հանուն մեր փրկագործման մահը ճաշակած Աստծո Որդուն, և, բացի դրանից, այդպիսով հաճախակի հիշում ենք, որ Իր մահով Հիսուս մեզ նոր կյանք պարգևեց՝ հույսով, հավատով ու սիրով լի:
Իսկ այս երգը հայ մարդու փիլիսոփայությունն է կյանքի մասին: Երգի խոսքերում կա մռայլ տրամադրություն՝ կապված հայ մարդու կյանքի դժվարության ու դառնությունների հետ: Քառատողերից մեկում ասվում է, որ աշուն է եկել և ծառի տերևները սկսել են դողալ: Չէ՞ որ աշնան խորանալու հետ նրանք թափվելու են և ձմեռ է գալու: Մեր ժողովրդի մոտ էլ այն երազային գարնան օրերն անցել են, երբ իրեն կեղեքիչներից պաշտպանող զորեղ պետություն ուներ և իր ուզած կյանքն էր ապրում՝ իր բնօրրանի ողջ տարածքում: Մինչդեռ այժմ հայրենիքում կյանքի անապահովության, դժվարության պատճառով շատերն ստիպված են քիչ թե շատ բարեկեցություն կամ ապրուստի միջոցներ փնտրել օտար ափերում, և աշնանը ծառից ընկնող տերևի նման հեռանում են հայրենիքից: Որքան նման է մեր օրերին:
Հաջորդ քառատողում էլ հենց խոսվում է պանդուխտի մասին, որի՝ հայրենիքից հեռու կյանքը շատ երերուն է. կողքին չէ մայրը, որ հոգ տանի իր սնունդի ու հագուստի մասին, հեռու է հայրը, որ իր իմաստուն, կյանքի փորձից բխող խորհուրդներով օգնի նեղության պահերին: Այսօր էլ, դժվար, անելանելի թվացող պահերին, մենք հաճախ ասում ենք՝ մեռնեմ-պրծնեմ: Բայց ահա, մեռնելու հնար չկա, որովհետև էսօր ուրբաթ է, և օրվա պասը հիշեցրել է, որ Աստված երկրային կյանքը մեզ տվել է իբրև պարգև, կամավոր նրանից հրաժարվելն ընդունելի չէ, չնայած որ կուտակված դառնություններն էլ թույլ չեն տալիս ուրախ սրտով ապրել այդ կյանքը:
Այս հակասության կենտրոնում հայտնված հայ մարդու միակ մխիթարանքն այն է, որ երկրային կյանքում ամեն ինչ անցողիկ է: Ցավից տառապող իր սրտին հաճախ ասում է՝ «Սըրտիկ, մալուլ մի մընա (վշտից մոլորված), աշխարհ մարդու չի մնա»: Այսինքն՝ թե՛ իրեն տանջող դառնություններն իրեն չեն մնալու, թե՛ իրեն կեղեքելով հարստացողի երկրային գանձերը նրան չեն մնալու: Ամեն ինչ անցողիկ է, լավ է՝ գոնե ունեցած փոքր հաջողություններով, կողքին մնացած հարազատներով ուրախանալ:
Երգի խոսքերը՝

Էսօր ուրբաթ է, պաս է,
Դե՜, հե՜, զընգը, զընգը,
Դե՜, հե՜, ջան,
Սըրտիկ արծաթե թաս է,
Դե՜, հե՜, զընգը, զընգը,
Դե՜, հե՜, ջան:

Ջուր կուգա վերին սարեն,
Սարն ոլորելեն,
Կթափի մարմար քարեն,
Կաթ-կաթ ծորելեն:

Սըրտիկ, մալուլ մի մընա,
Աշխարհ մարդու չի մընա:

Աշունն եկավ ցողալեն,
Ծառի թըփեր դողալեն,
Սըրտիկ, մալուլ մի մընա,
Աշխարհ մարդու չի մընա:

Կըռունկ կանչեց սարերուն,
Ղարիբ տըղեն երերուն,
Սըրտիկ, մալուլ մի մընա,
Աշխարհ մարդու չի մընա:

Ելել եմ ու ճար չունիմ,
Մեռնելու հընար չունիմ,
Սըրտիկ, մալուլ մի մընա,
Աշխարհ մարդու չի մընա:

свернуть