Zapis transmisji wykładu pt. „Szkolnictwo – znów polskie”, który wygłosiła prof. UAM dr hab. Justyna Gulczyńska.
Wykład odbył się w ramach projektu „Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość 1939-1956”.
Cykl jest współfinansowany ze środków Urzędu Miasta Poznania. Patronatów honorowych udzielili Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, oraz Jacek Jaśkowiak, Prezydent Miasta Poznania.
prof. UAM dr hab. Justyna Gulczyńska – wykładowczyni na Wydziale Studiów Edukacyjnych, badaczka dziejów myśli i praktyki edukacyjnej na ziemiach polskich w XIX i XX stuleciu, w szczególności: dziejów szkolnictwa i reform szkolnych, polityki oświatowej, ideologii wychowawczych, a także szkolnictwa polonijnego i polskiego za granicą zarówno w perspektywie przeszłościowej, jak i współczesnej. Autorka oraz redaktorka kilku monografii naukowych oraz około 70 artykułów i rozpraw naukowych. Uczestniczka wielu krajowych oraz międzynarodowych konferencji naukowych. W ramach International Standing Conference for the History of Education współpracuje z historykami wychowania oraz pedagogami w zakresie problematyki dotyczącej transnarodowych badań związanych z przeszłą i obecną polityką oświatową oraz ideologiami wychowawczymi i ich konsekwencjami w różnorodnych ich odsłonach geograficzno-czasowych. Ekspert wspierająca kampanię #KTOTYJESETŚ. Zadbaj o język polski, realizowaną przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie. Główny opiekun merytoryczny nadzorujący projekt POLONIJNA SZKOŁA ONLINE realizowany w ramach konkursu Ministerstwa Edukacji Narodowej (2020).
„Szkolnictwo – znów polskie”
Tematyka wykładu ujęta zostanie w dwóch perspektywach. Pierwsza z nich przedstawia proces reaktywowania szkolnictwa w Poznaniu po ustaniu działań wojennych, który rozpoczął się już w styczniu 1945 roku. Ukazuje początki organizowania oświaty w mieście, problem braku kadry nauczającej, trudności w zakresie powojennych warunków lokalowych szkół, również ogromny deficyt podręczników i pomocy naukowych. W tym kontekście przedstawione zostaną struktura organizacyjna szkolnictwa w Polsce w roku 1945, a następnie okoliczności uruchamiania szkół poznańskich poszczególnych szczebli oraz kursów dokształcających. Ukazane też zostaną niesamowite emocje i radość jaka towarzyszące mieszkańcom Poznania odzyskującym swą polską szkołę.
Druga perspektywa prezentować będzie szkolnictwo Poznania pod koniec lat czterdziestych, tj. w okresie narastającego procesu stalinizacji. Przedstawia ona ówczesną zmienioną ideologicznie organizację szkolnictwa, dydaktykę, proces wychowawczy, nauczycieli i uczniów. Perspektywa ta, przedstawiona obok jakże pogodnego, choć naznaczonego dramatem wojny, procesu odbudowy szkolnictwa w Poznaniu w roku 1945, pozwala uchwycić ogromną przepaść, jaka nastąpiła w wyniku gruntującego się w Polsce ustroju komunistycznego, również w przestrzeni poznańskich szkół. Ukazanie zmieniających się wówczas w kierunku coraz bardziej ideowym poznańskich placówek edukacyjnych, oraz zestawienie ich z tymi samymi szkołami z roku 1945, to przedstawienie dwóch skrajnych obrazów szkoły polskiej tamtych lat. To również uświadomienie konsekwencji jakże niebezpiecznej dla edukacji, dla wychowania, dla ucznia, dla nauczyciela, w ogóle dla społeczeństwa, ideologizacji szkoły.
