Antik Mısır Eski Krallık Dönemi, Eski Krallık Dönemi genel olarak 3. Sülalenin ilk hükümdarı ile başlatılıp 6. Sülaleden 2. Pepi’nin saltanat döneminde sonlandırılır. Ancak bu dönemle ilgili bilgiler oldukça yetersiz ve karanlıktır. Maddi uygarlık verileri hakkında etraflıca bilgiye sahip olmamıza karşın siyasi tarih ne yazık ki yok denecek kadar azdır. Yine de eldeki bilgiler dâhilinde bu dönem yaklaşık 500 yıllık bir süreci kapsar ve Mısır’ın güçlendiği yıllar olarak kabul edilir. 3. Sülalenin ikinci kralı Djoser ile başlatılır. Saltanat dönemlerini anlatan belgeler dönemi anlamak konusunda yardımcı kaynaklardır. Bunlar arasında Palermo Taşı ve Torino Papirüsü en önemli kaynaklardır. Palermo Taşı, Nil’deki taşkın seviyeleri ve Mısır’ın sığır sayımlarından bahseder ve Torino Papirüsü ise 3. ve 8. Sülaleler arasındaki tüm kralların Memphisli oldukları bilgisini verir. Bu dönemin kral metinleri için birkaç kaynaktan söz edilebilir. Birinci kaynak kraliyet anıtlarındaki yazıtlardır. Ancak tarihsel bilgileri kısıtlıdır. İkinci kaynak memur mezarlarında yer alan yazıtlardır. Mezarlar sonsuza kadar var olmak üzere tasarlanmış olduklarından burada yer alan tüm bilgiler etraflıca anlatılmış, mezar sahibinin kraldan aldığı armağanlar, ayrıcalıklar ve takdirnamelerden bahsedilmiştir. Bu bilgiler ışığında kraliyet hükümleri anlaşılabilmektedir. Koptos Hükümleri olarak adlandırılan yazıt bu tip belgelerin en önemlilerindendir. Kral adına Nübye’ye seferler düzenlemiş Harknuf’un mezar anıtındaki yazıtta yer alan kararname günümüze ulaşmıştır. Eski Krallık Dönemi devlet örgütlenmesi, büyük arazilerin işleyişleri ve memuriyetin yapısı hakkındaki en ayrıntılı bilgiler de yine memur mezarlarındaki öz yaşam öykülerinden gelir. Bu metinlerde özellikle memurların sahip oldukları unvanlardan bahsettikleri bölümler bu bilgileri edinmemizi sağlamaktadır. Eski Krallık döneminde, Nübye, Mısır tarihini aydınlatıcı bilgiler barındırır. Mısır, Nübye’nin değerli taş ocakları ve madenleriyle özellikle ilgilenmiştir. Ayrıca insan gücü ve sığırları da ilgi alanındadır. Ayrıca Afrika’nın abanoz, fildişi ve egzotik malzemelerine ulaşmak için de Nübye önemli bir noktaydı. 4. Sülale zamanında bu bölgede Buhen’de bir koloni kurdukları ve ticari ilişkileri güçlendirmek ve güvenceye almak için bu koloniyi kullandıkları anlaşılmaktadır. Nübye ile Mısır arasındaki bu ilişki 5. Sülale sonlarında Nübyelilerin küçük beylikler kurmaları ile değişmeye başlar. Bu beylikler sonucunda Buhen kolonisi terk edilmiş ve Nübye kaynakları Mısır tarafından kullanılamaz olmuştur. Yine bu dönemde Mısır kereste ticareti için liman kenti Byblos ile yakın temas kurmuştur. Tekne ve heykeller için ihtiyaç duydukları bu keresteyi Levant bölgesinden temin etmişlerdir. Eski Krallığın başlangıcı kabul edilen Djoser’in iktidarda olduğu yıllardaki bilinen en önemli olay idari merkezin Abidos’tan Memfis’e taşınmasıdır. Piramitlerin başlangıcı kabul edilen ve bilinen en eski ve görkemli piramit onun mezar kompleksidir. İlk önce kendine Abidos’ta bir mezar yaptırmıştır. Daha sonra Memfis yakınlarındaki Sakkara’da basamaklı bir piramit inşa ettirmiştir. Bu piramitle birlikte mimari anlayışta köklü bir değişiklik yaşanır. Tuğla ve ahşaptan yapılan mütevazı binalardan taştan yapılan anıtsal binalara doğru bir evrilmeden söz edilebilir. Bu piramit dünyanın yaradılışı sırasında, dünya düzeninin temeli olarak kaosun suları içinden yükselen ilk tepenin taştan yapılmış bir benzeridir. Yine Djoser zamanında Mısır tarihinde vezir olarak tanımlanabilecek bir mevki siyasi hayatın içerisine girer. Genişleyen kraliyet yönetiminde krala yardımcı olan bu kurumun Djoser zamanındaki temsilcisi İmhotep’tir. Sakkara’daki piramidi yapan ve Nübye seferlerine çıkan kişi olarak bilinen İmhotep daha sonraları tanrısallaştırılmış ve Ptah’ın oğlu olarak kabul edilip tapınılmıştır. Değerli taşlar ve bakır ile önemli olan Sina bölgesine de askeri seferler düzenlediği bilinmektedir. Mimar, hekim ve bir bilge olarak değerlendirilen İmhotep’in bir de ne yazık ki kayıp olan bir bilgelik öğretisi yazdığı bilinmektedir. 3. Sülalenin Djoser dışında neredeyse bilinen başka kralı yoktur. Bir kısmının isimleri bilinse dahi haklarında bilgiye sahip değiliz. Yine hakkında herhangi bir bilgi olmamakla birlikte Djoser’in halefinin Sehemhet olduğu bir takım yan kaynaklardan anlaşılmaktadır. Sekhemkhet de Sakkara’da Djoser Piramidi’nin güneybatısına bir piramit inşaatına başlar, ancak erken ölümü nedeniyle bitirilememiştir. Djoser’inkinden daha küçük olmakla birlikte büyük taş blokların kullanılmasıyla daha sonra inşa edilecek olan Giza piramitlerinin habercisi olmuştur. Antik Mısır Eski Krallık Dönemi hakkında sizler için detaylı bir içerik hazırladım. Emeklerimin karşılığı için abone olmayı ve bildirimleri açmayı unutmayın. İyi seyirler dilerim.

"Morgana Rides " Kevin MacLeod (incompetech.com)
Licensed under Creative Commons: By Attribution 4.0 License
[ Ссылка ]

свернуть