انفجار اتمی در شش مرحله اتفاق می‌افتد. اول بارقه نور را داریم، موجی از حرارت، آزاد شدن تشعشعات اتمی، یک گلوله آتش، انفجار هوا و بالاخره باران رادیواکتیو.

همه این‌ها خیلی سریع اتفاق می‌افتد -ظرف تنها چند ثانیه- اما سیستم‌های هشدار مدرن احتمالا فرصتی برای واکنش نشان دادن فراهم کنند. برای مثال در ماه ژانویه ۲۰۱۸، ایالت هاوایی به ساکنین هشدار یک موشک بالستیک را داد. هشدار اشتباه بود، اما مقامات ایالتی تخمین زدند که اگر موشکی واقعی در راه بود،‌ فاصله میان هشدار تا برخورد به ۱۲ دقیقه می‌رسید.

به گفته بودمیر، شعاع یک انفجار اتمی به سه بخش تقسیم می‌شود:‌ منطقیه آسیب شدید، منطقه آسیب متوسط و منطقه آسیب خفیف. اگر در منطقه آسیب شدید باشید (منطقه‌ای که توسط گلوله آتش بلعیده می‌شود) شانس‌تان برای بقا کم خواهد بود، اما با دسترسی به پناهگاه مناسب ممکن است زنده بمانید.
اما در لبه‌های انفجار، یعنی در مناطق آسیب متوسط و خفیف،‌ حتی فضای بیشتری برای بقا وجود دارد. غریزه‌ ابتدایی‌تان احتمالا بگوید که وقت زدن به جاده رسیده،‌ اما به گفته ولرشتاین این کار ممکن است اشتباهی مرگبار باشد. او می‌گوید «هرکاری که می‌کنید،‌ فرار نکنید. به احتمال زیاد اصلا نخواهید دانست کجا امن است، صرفا جاده‌ها را بند می‌آورید و اتومبیل‌تان تقریبا در برابر هیچ‌چیز از شما محافظت نمی‌کند.»

به نظر ولرشتاین، مهم نیست که در کدام منطقه آسیب هستید، بهترین جا هنگام وقوع انفجار اتمی ساختمانی بزرگ و امن است. «اگر هشداری بهتان داده شد، نزدیک‌ترین ساختمان بزرگ، تجاری و خوش‌ساخت را پیدا کنید. اگر زیرمین دارد،‌ به آن‌جا بروید. اگر ندارد،‌ به سمت مرکز ساختمان بروید. سر جای خود بنشینید. هیچ‌چیز تضمین شده نیست و نمی‌دانید بمب کجا منفجر خواهد شد، اما این دست ساختمان‌ها بهتر از هرچیز دیگری در مقابل انفجار، حرارت و تشعشعات مقاومت می‌کنند.»

این هم مهم است که به بارقه نور روشنی که از انفجار بمب ساطع می‌شود را نگاه نکنید، چشم را کور می‌کند. این کوری موقتی است، حدودا بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد اما همین دقایق کوتاه می‌تواند به آسیب‌پذیری شخص منجر شود. در طول روز، تاثیر کورکننده نور به شعاع ۱۶ کیلومتری انفجار می‌رسد؛ در شب از این هم بیشتر.
پناه گرفتن در یک ساختمان، شدیدا برای زنده ماندن در فاز بعدی انفجار مهم است: موج حرارتی. انفجار حرارتی یک موشک ۵ مگاتنی (پیشرفته‌ترین موشک بالستیک قاره‌پیمای مدرن) حدودا ۲۴ کیلومتر خواهد بود. این انفجار آنقدر قدرتمند است که می‌تواند اعصاب درد را بی‌احساس کند و سوختگی درجه سه به وجود آورد. خیلی ساده با پناه گرفتن در ساختمان یا ترجیحا زیرمین، بدترین تاثیرات این موج انفجار از بین می‌رود.

انفجار هوا در منطقه آسیب متوسط احتمالا به موج دیگری از جراحات،‌ حتی برای افرادی که پناه گرفته‌اند منجر می‌شود. اما برای هرکسی که بیرون مانده باشد یا در حال فرار با اتومبیل، بدتر است. درست مثل یک تورنادو یا زمین‌لرزه،‌ رساندن خود به نقطه‌ای امن در میانه یک ساختمان گزینه بهتری نسبت به دیگری است. بعد از انفجار هوا، تشعشعات از راه می‌رسند و یک ساختمان احتمالا باز هم بهترین لایه حفاظتی باشد.

منطقه آسیب خفیف درست در لبه شعاع انفجار است. انرژی جریان هوا هنگام حرکت اتلاف می‌شود اما همچنان خطرناک است. بودمیر می‌گوید «این جریان هنوز آنقدر نیرو دارد که پنجره‌ها را بشکند و شیشه را به آن‌سوی اتاق پرتاب کند. ممکن است سقف ساختمان را بکند.» این منطقه تا کیلومترها بعد از شعاع انفجار آنی ادامه دارد و باید متحمل کمترین جراحات باشد.

در هر سه منطقه، بهترین شانس‌تان رفتن به داخل و ماندن در داخل است. «اگر از انفجار اولیه جان به در بردید و ساختمان آنقدر آسیب‌دیده به نظر نمی‌رسید که جانتان را تهدید کند -مثلا آتش نگرفته بود- داخلش بمانید». این نصیحت ولرشتاین است. «نمی‌توانید بدانید که کجای آن بیرون آلوده شده، و برای چند روز نخست سطحی خطرناک از رادیواکتیویته وجود دارد.»

حدوداً ۱۵ دقیقه بعد از انفجار اولیه، این بارش رادیواکتیو از اتمسفر عبور کرده و روی زمین پخش می‌شود. «دور ماندن تا جای ممکن از این مواد است که سرنوشت شما را تغییر می‌دهد. به داخل بروید، داخل بمانید و گوش به زنگ باشید. اگر بتوانید به زیرزمین بروید، از این هم بهتر خواهد بود».

داخل ساختمان بودن به هنگام انفجار کمک می‌کند،‌ اما اگر در فضای باز بودید،‌ لازم است به محض یافتن پناهگاهی امن، مقادیر بارش رادیواکتیوی که دریافت می‌کنید را به حداقل برسانید. هرچه بیشتر در تماس با مواد رادیواکتیو باشید، بیشتر باعث نابودی بدن شما می‌شوند. استفراغ و حالت تحوع اولین نشانه‌های هشدار هستند. اگر دوز بیشتری از تشعشعات را دریافت کرده باشید، بدن از درون ذوب می‌شود. دوزهای کمتر باعث شکسته شدن دی‌ان‌ای، ابتلا به سرطان و در نهایت مرگ می‌شوند.

وقتی درون یک ساختمان گیر افتاده‌اید، تابش رادیواکتیوی را از روی لباس‌های خود پاک می‌کنید و سعی بر زنده ماندن دارید،‌ احتمالا کار دشواری باشد که نفسی عمیق کشیده و اطلاعاتی که دریافت می‌کنید را به صورت منطقی تحلیل کنید. اما مهم نیست چه اطلاعاتی به دست‌تان می‌رسد -چه از رادیو، چه به صورت کلامی و چه در اینترنت- نکته مهم اینست که آن اطلاعات را خودتان تحلیل کنید.

نبرد اتمی یکی از وحشتناک‌ترین خطراتی است که جهان با آن روبرو شده. این یک خطر وجودی برای جهان متمدن و همینطور خود زندگی است. سلاح‌های اتمی یک مشکل سیاسی بزرگ هستند که -درست مانند تغییرات اقلیمی و ظهور فاشیسم- نیازمند راه حل‌های سیاست‌مدارانند. تا آن زمان، احتمالا بهتر باشد که خودتان را برای بدترین سناریو آماده کنید اما امیدوار باشید هیچوقت اتفاق نیفتد.

свернуть