Verifikovati teritorijalno širenje Crne Gore

Iz velikog oslobodilackog rata sa Turskom pocetkom 1878. godine, Crna Gora je izašla sa znatnim teritorijalnim proširenjem. Ali nova granica, zapravo demarkaciona linija sa Turskom, nije još davala jedno prirodno geopoliticko rješenje koje bi se uopšte moglo prihvatiti kao konacno. U rukama Turaka ostala je utvrdena enklava Podgorica – Spuž – Žabljak, usjecena u samu kicmu zemlje. Nije bilo promišljanja da Crnogorci, u ocekivanju prestanka neprijateljstava na rusko-turskom frontu, jednom brzom akcijom, januara 1878, zauzmu Podgoricu. Na vrijeme se znalo da Austro-Ugarska i Engleska nece priznati diktat Rusije Turskoj

NIŠTA OD ŠIRENJA

Tako je namjera Rusije da mirom u San-Stefanu Crnu Goru uveca za gotovo cetiri puta unaprijed bila mrtva. ''Pošteni posrednik'' Bizmark u stvari je dao podršku Becu i Londonu, i Petrograd je morao pristati na reviziju Sanstefanskog ugovora. Crna Gora se morala držati usamljene Rusije, vec osudena da to plati odredenom žrtvom i posljedicama.
Podgorica u rukama Turaka došla je kao porucena i Austro-Ugarskoj, kao ulog za potkusurivanje prilikom narednog teritorijalnog oblikovanja Crne Gore. Bec je svim silama težio da Crnu Goru odbaci od morske obale, da je što više potisne iz Hercegovine i od Limske doline. Motivi su bili da se Crna Gora uguši u njenim planinama, odnosno tendencija Monarhije prema Albaniji i uopšte njena težnja za suprematijom na Jadranu.
Medutim, iza tekovina Crne Gore u Primorju stojao je autoritet Rusije kao velike sile. Kada je Crna Gora u jesen 1877. zapocela ofanzivu u Hercegovini, Bec je oštro upozorio knjaza Nikolu da tamo nema šta da traži. Na to je ruski car uputio knjaza da ofanzivu usmjeri na primorje. Znaci, za postignute uspjehe Crne Gore na toj strani, imala je da garantuje Rusija. Iako veoma teško, do kongresa su se ipak ocrtali obrisi jednog neformalnog kompromisa Beca i Petrograda: Crna Gora ce pod nekim uslovima, još nepreciziranim, zadržati jednu luku na Jadranu, i morace da se znatnije povuce iz Hercegovine i od Limske doline.
Sa Turskom Crna Gora je i dalje ostala direktno suceljena. U velikim krizama i sukobima na Istoku, feudalna Osmanska imperija mogla je samo da gubi, a da se, stalno potkracivana, održava u onoj mjeri u kojoj evropske sile nijesu mogle da se nagode ili nijesu imale jedinstvenog interesa da je konacno podijele. Ovoga puta Turska ce na Balkanu zadržati Makedoniju i Albaniju. A pošto je Crna Gora mogla nešto ocekivati samo na racun Turske, u toj perspektivi vec se radao njihov novi sukob oko granice na strani Albanije.

[ Ссылка ]

свернуть