روپوش و پیراهن‌های بدن‌نما بخشی از پوشش دوران زند و قاجار بود که اطلاع کمی از آن داریم
#سارا_باقری
یکی از ارزشمندترین آثار عرضه‌شده در مجموعه «هنر جهان اسلام و هند»، یک نقاشی منحصربه‌فرد از دوران زندیه است که با قیمت پایه بین ۲۴۰ تا ۴۰۰ هزار دلار برای فروش به خانه حراج کریستی سپرده شده است.
نقاشی موسوم به «یک زیبای لمیده» که امضای محمدباقر را بر خود دارد، یکی از نقاشی‌های ایرانی دوران اسلامی متاخر است که از بخشی از فرهنگ پوشاک زنان ایرانی پرده برمی‌دارد.
این پرتره مسحورکننده محمدباقر بدون تردید بهترین نقاشی رنگ‌روغن او است، چهره‌ای شگفت‌انگیز و جذاب و ظریف که استادانه طراحی شده است. همچنین ازآنجایی که در زمان کریم‌خان زند (حکومت ۱۷۵۱-۱۷۷۹) نقاشی شده و احتمالا برای شخص او کشیده شده است، اهمیت دارد.
ابعاد نقاشی ۱۱۷ × ۸۲ سانتی‌متر و ابعاد آن با قاب ۱۲۷ × ۹۱ سانتی‌متر است و تصویر زنی را نشان می‌دهد که به پشتی تکیه داده و بادبزنی در دست دارد. زن پیراهن سیاه گل‌دار نازک بدن‌نمایی بر تن دارد که چاک عمیقی تا روی ناف دارد و بلندی‌اش تا روی شلیته (تنبان) را می‌پوشاند.
برخلاف باور عمومی که تغییر پوشاک زنانه به مدل‌های نازک و بدن‌نما را به «هوسرانی ناصرالدین‌شاه و سوغات سفر فرنگ» نسبت می‌دهند، لباس زنان در دوره قاجار شباهت زیادی به پیراهن نازک و یقه‌باز دوره زندیه دارد.
ابوالقاسم آقا حسین شیرازی در کتاب پوشاک زنان ایرانی می‌نویسد: «بستن شلیته پایین‌تر از کمر مرسوم بود تا قسمتی از شکم و ناف بانو دیده شود.»
این پیراهن نازک بدن‌نما در تعداد زیادی از نقاشی‌های دوره زندیه و در ادامه در دوره قاجار هم دیده می‌شود و با استناد به مجموعه عکس‌های موجود در گنجینه کاخ گلستان، این مد تا اندرونی ناصرالدین‌شاه هم راهش را بازکرده بود.
#لباس #مد #قاجار
