Qafqaz sözünün mənasını bilirsinizmi ?
Qafqaz ! Əslində bu ad hamıya yaxşı tanışdır.Zəngin flora və faunası ilə ad qazanan, bir çox etnik qrupları özundə cəmləşdirən Qafqazın əslində bu adı haradan götürdüyünü heç düşünmüsünüzmü?
Qafqazın adlandırılmasının əslində dəqiq bir tarixi yoxdur. Ancaq alınan məlumatlara əsasən bu adın təxminən 200 -300 il əvvələ gedib cıxdığını deyə bilərik. Yunan,Gürcü və İran dillərində tərcümə edilə bilməyən Qafqaz sözünə diqqətlə nəzər yetirmək lazımdır. Sanskrit mənbələrində və ya Bibliyada belə bir söz yoxdur. "Qafqaz" sözünün doğma "Kox-az" sözünün təhrifidir və ehtimal ki, İranın "Azov dağı" mənasındadır.
Eyni zamanda, qədim müəlliflərin izah etdiyi kimi, Mərkəzi və Qərbi Asiya arasındakı dağ silsilələrinin bütün silsiləsini nəzərdə tutan bu termini izah etmək üçün aşağıdakı variantlar təklif olunur. "Kavkaz" termini ərəb mənbələri, türkmənlər, qaraqalpaqlar və bəzi Qafqaz xalqlarının Qafqaz adlandırdıqları "Kabk" sözünü aydın göstərir. "Kabak", "kabk", "kapu" sözləri türk dillərində "qapı", "qapı" anlayışlarını bildirir. Bu termində bu sözə "Az" əlavə olunur - indi bir çox türk xalqları arasında qəbilə, ata adları şəklində qorunan ən qədim türk etnonimi. İkincisi, "Qafqaz" adı ilə bitən "qaz" termini xəzərlərin ən qədim adıdır və "köçərilər" mənasını verir. Beləliklə, "Qafqaz" "köçərilər qapısı", "əsasların qapısı" anlayışlarını ifadə edə bilər. Üçüncüsü, "qaz" / "kas" /, "kaş" sözü türk dillərində "təpə", "təpə", "dağ" mənasını verir. Beləliklə, "Qafqaz" termini "qapı + dağlar" anlayışı ilə müqayisə edilə bilər.
Polşa mənşəli bir alim, Rusiya Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü, iki yüz ildən çox əvvəl Qafqaz silsiləsinin ətəyinə səyahət etmiş arxeoloq, tarixçi, təbiətşünas Jan Pototski “Qafqaz” sözünü izah etməyə çalışır. Qədim yunan filosofu Cleanthusun dediklərinə istinad edərək, "Qafqaz" adının Koch-Kaf kimi tələffüz edilməsini və farsların bu şəkildə tələffüz etməsini müdafiə etdi. Onların dilində "Kafa dağı" mənasını verir. Ancaq yer kürəsini əhatə edən, üstündə Anka quşunun yaşadığı Kafa dağı qədim zamanlardan bəllidir.Yəni bu fakt da Jan Patotskinin Ümumi rəyini təkzib edir.
Məşhur şərqşünas G. Yu Klaprot Qafqaz adının Kof-Kafdan, yəni Kaf dağından və ya Xəzərdən gəldiyinə inanırdı. Buna etiraz edən P.K.Uslar bu versiyanı daha məqsədəuyğun hesab edərək, "Qafqaz" sözünü "Kaugaz", yəni "Əsasların dağları" mənasına gətirdi. Ərəb müəllifləri Qafqaz dağlarını "Kabh" silsiləsi" adlandırırlar. Ən dəqiq mənbələrdən biri, Roma tarixçisi Qay Quli Solinin Dünya möcüzələri haqqında əsərində yazdığı məlumatdır. Skiflər Qafqaz dağlarını Krokas adlandırır və bu Skifcə qardan ağaran deməkdir.Krokas sözü Türk dilində belə açıqlana bilər Kar-qar,Kas –
qaya
------------------
☎ +994 23 33 5 56 4
📱 +994 55 237 86 01
📍 Quba / H.Əliyev pr.219
🌐 www.qafqaztv.az
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
