Моҳи майи соли 2023 дар Хитой (Чин) нахустин саммити “Чин ва Осиёи Марказӣ” доир мешавад ва дар ҷараёни он Пекин мехоҳад як “ нақшаи бузурги рушди муносибатҳои байни Чин ва Осиёи Марказӣ”-ро бо роҳбарони ин минтақа дар миён гузорад.
Дар ин бора рӯзи 20 марти соли 2023 раиси Ҷумҳурии халқии Чин Си Ҷинпинг дар барқияи худ ба президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон хабар дод.
Си Ҷинпинг дар ин паём, ки ба муносибати иди Наврӯз ба ҳамтои тоҷикаш фиристодааст, нахуст Эмомалӣ Раҳмон ва мардуми Тоҷикистонро ба ид табрик гуфта, аз “як қатор тавофуқоти муҳим” дар охирин мулоқоташон, ки моҳи сентябри соли 2022 дар ҳошияи нишасти сарони кишварҳои узви Созмони Шанхай дар Самарқанд доир шуда буд, низ ёдовар шудааст.
Раҳбари Хитой дар идомаи паёми худ ҳамтои тоҷикашро итминон додааст, ки “ман ба густариши муносибатҳои Чин ва Тоҷикистон таваҷҷуҳи зиёд зоҳир менамоям”. Си Ҷинпинг Эмомалӣ Раҳмонро барои пазируфтани даъват барои иштирок ба саммити якуми “Чин ва Осиёи Марказӣ” ва барои анҷоми сафари давлатӣ ба Хитой дар моҳи майи соли равон истиқбол карда, навиштааст: “Интизор дорам, ки бо мақсади пешбурди ҳамкории дуҷониба ба марҳалаи ҷадид мо бо Шумо нақшаи бузурги рушди муносибатҳои байни Чин ва Осиёи Марказӣ, Чин ва Тоҷикистонро мавриди баррасӣ қарор диҳем”.
Тафсилоти дигари ин “нақшаи бузурги Хитой барои Осиёи Марказӣ” нашр нашудааст.
Вале Хитой алакай ба як сармоягузори асосии кишварҳои ин минтақа табдил ёфтааст. Бино ба иттилооти дарёфтӣ, аз зиёда аз 3 миллиард доллар қарзи хориҷии Тоҷикистон тақрибан нисфаш, яъне ҳудуди якуним миллиард доллараш қарзҳои Хитой аст. Қарзи Қирғизистон аз Пекин дар давру бари 1,8 миллиард доллар рақам зада шуда, қарзи Ӯзбекистон аз Хитой алакай аз 4 миллиард доллар гузаштааст ва Қазоқистон, бузургтарин иқтисоди минтақа низ аз ин “аждаҳои Осиё” алакай беш аз 10 миллиард доллар қарздор шудааст.
