Мінулае і сучаснасць сядзібы ў Прылуках.
Гэты выпуск праекта "Гісторыя без межаў" з Лявонам Казаковым прысвечаны аднаму з самых яскравых ды атмасферных месцаў мінскага наваколля - палацава-паркаваму комплексу ў Прылуках.

#ДобрыКанал #КаранііВытокі #ЛявонКазакоў

На працягу гэтага відэа вы даведаецеся:
▪️ пра гісторыю ўзнікнення сядзібы ў Прылуках,
▪️ пра містычны бок мінуўшчыны Прылукскай сядзібы, а таксама пра яе ролю ў станаўленні беларускага кінематографа,
▪️ пра аднаго з ўладальнікаў Прылуцкай сядзібы, які стаў прататыпам пана Канстанціна Кроера ў рамане Ўладзіміра Караткевіча "Каласы пад сярпом тваім",
▪️ пра тое, як і каларадскі жук можа часам дапамагчы ў справе гісторыка-культурнай спадчыны і інш.

Падрабязней чытаце ніжэй.

#ГісторыяБезМежаў #займальнаягісторыя #прылуцкаясядзіба #сядзібаўпрылуках #уладзіміркараткевіч #каласыпадсярпомтваім


--
Увогуле, сёння Прылукі неяк цяжкавата ўспрымаць як населены пункт асобны ад Мінска. Дабрацца сюды можна ад цэнтра горада аўтобусам альбо маршруткай усяго за паўгадзіны. Але раней гэтае месца аніяк не звязвалася з Менскам, і з 1567-га года было вядомае сваёй паштовай станцыяй на шляху ў Наваградак.

Першымі вядомымі ўладальнікамі гэтага месца сталі прадстаўнікі шляхецкіх радоў Есьманаў і Горскіх. Крыху пазней Прылукі перайшлі да рода Статкевічаў. У 1635-ым годзе адна з яго прадстаўніц- Ганна Статкевіч пабудавала тут праваслаўны манастыр, які хаця і быў каменны, але праіснаваў усяго толькі 105 гадоў.

Паводле яго пры будаўніцтве замка, каб палепшыць яго трываласць, у сцяну была замураваная маладая дзяўчына – нявеста аднаго з будаўнікоў. Так гэта ці не - дакладна невядома. Тым больш, што і замак у наступныя стагоддзі неаднойчы разбураўся. Але чуткі пра прывід маладой дзяўчыны, які час ад часу з’яўляецца ў наваколлі па-ранейшаму існуюць. Так што хто ведае.

Наступным кандыдатам на пачэсную пасаду галоўнага прывіда Прылукаў з’яўляецца адзін з апошніх прадстаўнікоў рода Вішнявецкіх Томаш, які таксама неякі час быў уладальнікам Прылукаў. Паводле легендаў вельмі своеасаблівы быў чалавек, які меў дзіўнае хобі – калекцыянаваў муміі сваіх забітых ворагаў, якія выстаўляў у крыштальных дамавінах у сваім палацы. Быццам бы і пасля смерці ён працягвае блукаць па калідорах палаца.

Што ж, вернемся ад справаў паранармальных да рэчаіснасці. У 1815-ым годзе маёнтак Прылукі перайшоў у якасці пасаду Людвікі Іваноўскай да яе мужа – мінскага маршалка шляхты Францішка Ашторпа, які таксама валодаў яшчэ адной вядомай сядзібай пад Мінскам - Дукорай. Яго сын - Лявон Ашторп быў камандзірам мінскага палка жандармаў у арміі Напалеона ды і ўвогуле яго даверанай асобай. Пасля паражэння французаў ён вярнуўся па амністыі Аляксандра І-га дахаты. Пан Ашторп любіў пагуляць, таму здаралася, што госці ў яго маёнтку балявалі тыднямі, а то і месяцамі.

Нездарма яго вобраз паслужыў у якасці прататыпу да аднаго з негатыўных персанажаў рамана Ўладзіміра Караткевіча “Каласы пад сярпом тваім” – пана Кастуся Кроера. Прынамсі эпіграма Ігната Легатовіча на смерць Ашторпа, які патануў у 1851-ым годзе,была перайначана Караткевічам адносна Кроера. Яе агульны змест быў такі: смерць Ашторпа прыўнесла глабальныя змены ў яго ўладанні – паны перасталі піць, а сяляне пачалі есці.

Калі Лявон Ашторп любіў пагуляць, то яго зяць, якому ў спадчыну перайшоў маёнтак Прылукі, Атон Горват наадварот быў чалавекам гаспадарлівым і надзіва прагматычным. Ён быў вядомы як таленавіты аграном, ну а ў Прылуцкім маёнтку ён перабудаваў замак у стылёвы гатычны палац, а таксама заснаваў аранжарэю з садам.

Яго нашчадкі валодалі маёнткам да рэвалюцыі і зарэкамендавалі сябе як руплівыя і старанныя гаспадары. Дагэтуль шматлікія прылуцкія будынкі звязваюць з іх імёнамі. Але сярэдзіна 20-га стагоддзя выдалася для сядзібы складанай і неадназначнай. Напачатку ўсё складвалася няблага. Улады БССР не імкнуліся яе разбураць. Больш за тое, у 1926-ым годзе тут здымалася адна з першыхбеларускіх кінастужак – “Лясная Быль” рэжысёра Юрыя Тарыча.

Мінскае наваколле. Мінулае і сучаснасць сядзібы ў Прылуках – Старажытная гісторыя Беларусі

—
Подписывайтесь на нас в социальных сетях и в Telegram:
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]

— — —
Канал "Карані і вытокі" – это проект Доброго канала из Минска.
Добры канал – это площадка, которая объединяет независимых авторов и их помощников, ценящих честную журналистику и желающих внести свой вклад в будущее нашей страны.

На Добром канале будет всё: подкасты, статьи, видео – вы обязательно найдёте что-то интересное для себя. Над этим проектом работают прекрасные журналисты, которые по разным причинам ушли с радио и телевидения и хотят освоить новые площадки, новые подходы, все те, кто ищет нового зрителя и новую возможность роста для себя.

Это здорово, что мы с вами встретились и теперь сможем быть вместе.

свернуть