Radu Gyr (n. 2 martie 1905 la Câmpulung Muscel - d. 29 aprilie 1975, București,
pseudonimul literar al lui Radu Demetrescu) a fost un poet, dramaturg, eseist
și gazetar român. O bună perioadă a fost asistent universitar la catedra de
estetică a profesorului Mihail Dragomirescu.
S-a născut la poalele Gruiului din Câmpulung, de unde și pseudonimul literar Gyr,
prin derivație. A fost fiul actorului craiovean Coco Demetrescu.
A fost membru de seamă al Mișcării Legionare, comandant legionar și șef al
regiunii Oltenia. Conferențiar la Facultatea de Litere și Filosofie din București.
Radu Gyr a fost autorul textului Sfânta tinerețe legionară, imnul neoficial
al Mișcării Legionare, al Imnului Moța și Marin (dedicat lui Ion Moța și Vasile Marin,
legionari căzuți în luptă la Majadahonda în 1937 în timpul războiului civil din Spania
împotriva forțelor republicane), al Imnului muncitorilor legionari și al altor lucrări
dedicate mișcării.
In timpul dictaturii regale a lui Carol al II-lea, a stat închis în lagărul
de la Miercurea Ciuc alături de Mircea Eliade, Nae Ionescu, Mihail Polihroniade
și alți intelectuali din perioada interbelică, Radu Gyr a fost închis și în
timpul regimului lui Ion Antonescu. După eliberarea din detenție a fost trimis,
pentru „reabilitare" în batalioanele de la Sărata. Întors din război rănit și
cu poemele în raniță, Radu Gyr a publicat în 1942 (la editura Gorjan) volumul
inedit Poeme de războiu (carte cenzurată).
În 1945, regimul comunist l-a încadrat în „lotul ziariștilor", iar justiția
aservită regimului comunist l-a condamnat la 12 ani de detenție politică.
Condamnat la moarte pentru o poezie
A revenit acasă în 1956, dar, după doi ani, a fost arestat din nou și condamnat
la moarte pentru poezia-manifest Ridică-te, Gheorghe, ridică-te, Ioane, considerată
de autorități drept mijloc de instigare la luptă împotriva regimului comunist.
Pedeapsa cu moartea i se comuta la 25 de ani de muncă silnică
(dar nu află aceasta decât cu 11 luni după modificarea sentinței),
poetul executând 6 ani de detenție, până la amnistia generală din 1964.
Refuzul asistenței medicale
În închisoarea din Aiud, Radu Gyr a fost supus unui regim de detenție deosebit de aspru.
Doi ani din pedeapsă i-a executat purtând lanțuri grele la picioare.
Când s-a îmbolnăvit grav, autoritățile i-au refuzat acordarea de asistență medicală.
O mare parte din detenția de la Aiud și-a petrecut-o în celula nr. 281.
Ещё видео!