Przedstawiamy drugi wykład otwarty prof. Marka Kornata: "Samostanowienie narodów – przejaw sprawiedliwości czy źródło II wojny światowej?".
Wykład stanowi część cyklu wykładów otwartych zatytułowanego "Dlaczego II wojna światowa zaczęła się w Polsce? Ład wersalski a pokój w Europie".
Przedmiotem wykładu była polemika z poglądami, że doktryna samostanowienia narodów, która przyniosła przebudowę Europy i zniknięcie wielonarodowych imperiów, stanowiła przyczynę perturbacji, które zakończyły się katastrofą II wojny światowej.
O cyklu:
Zamysłem cyklu nie jest przedstawienie historii stosunków międzynarodowych w dwudziestoleciu międzywojennym, ale polemiczne spojrzenie na utarte opinie i interpretacje dotyczące genezy II wojny światowej.
Obrony wymaga ład wersalski, który historiografie rosyjska i wielu narodów zachodnich obarczają odpowiedzialnością za nową wojnę – jeszcze okrutniejszą niż pierwsza. Małe państwa, powstałe w następstwie krachu imperiów (Niemiec, Rosji i Austro-Węgier), często uważane są za źródło bałkanizacji Europy i chaosu, który doprowadził do katastrofy. Locarno i appeasement wciąż mają swoich obrońców. Związek Sowiecki bywa postrzegany jako pokojowe państwo na uboczu Europy. II wojna światowa jawi się konfliktem wywołanym przez Hitlera – działającego w pojedynkę nieobliczalnego dyktatora, podczas gdy w rzeczywistości sowiecka Rosja udzieliła mu istotnego wsparcia, o czym niewielu pamięta.
Na kolejnych spotkaniach zastanowimy się nad przyczynami wielkiego konfliktu światowego i podejmiemy polemikę z utartymi a czasami błędnymi opiniami. Nie można dziś zaoferować nowych ustaleń co do faktów – te przecież pozostają od dawna znane. Warto jednak podjąć próbę nowej interpretacji kwestii po stokroć rozpatrywanych przez historyków. Badanie problematyki stosunków międzynarodowych w XX wieku zeszło w polskiej nauce na dalszy plan. Chcemy więc do tych spraw powrócić – wspólnie zastanowić się nad prawdziwością tez uznanych za oczywiste, na nowo zinterpretować fakty.
Kolejne wykłady:
Locarno – „okrojenie zwycięstwa” czy uspokojenie powojennej Europy? – 30.05.2017
Związek Sowiecki – pokojowe państwo na peryferiach czy potencjalny agresor? – 27.06.2017
Nowe państwa w Europie – czynnik destabilizacji?
Czy Niemcy Hitlera można było powstrzymać?
Appeasement – uczciwa oferta czy wielkie złudzenie?
Sprzysiężenie dwóch totalitaryzmów. Czy świat mógł uniknąć 23 sierpnia 1939 r.
Prof. Marek Kornat (Instytut Historii PAN, Wydział Prawa i Administracji UKSW) – historyk i sowietolog. Zajmuje się historią dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XX wieku oraz dziejami polskiej i zachodniej myśli politycznej i sowietologii. Gościł naukowo m.in. w Centre national de la recherche scientifique w Paryżu, na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku i w Leibniz-Institut für Europäische Geschichte w Moguncji. Laureat licznych nagród i stypendiów. Wydał m.in. Bolszewizm – totalitaryzm – rewolucja – Rosja. Początki sowietologii i studiów nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918-1939) (2003-2004), Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka (2012).
Wielkie pytania o wiek XX – cykle wykładów otwartych
Projekt nawiązuje do praktyki życia akademickiego w krajach anglosaskich. Uczeni zaproszeni do wygłoszenia cyklu wykładów, będących całościowym, autorskim ujęciem pewnego generalnego problemu badawczego, na kolejnych spotkaniach stopniowo konfrontują swoje tezy z publicznością. Wykłady pozwalają śledzić i uczestniczyć w procesie narodzin wybitnych dzieł, które często wchodzą do kanonu światowej humanistyki. Podczas kolejnych cyklów wykładów, autorzy specjalizujący się w różnych dziedzinach podejmą próbę syntetycznego spojrzenia na jedno z fundamentalnych zagadnień, kluczowych dla zrozumienia wieku XX i polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Na podstawie wykładów powstaną książki, które zostaną wydane nakładem Ośrodka.
Więcej informacji o wykładach znajdą Państwo na stronie www.obnt.pl
