سرگرد جی.ا.فالکنر، کنسول انگلستان درخصوص حرکت رضاشاه تا مقصد بندرعباس و تبعید به جزیره موریس گزارشات جالبی داده است: پسران و دختران شاه، از آنچه فکر می کردم بهتر بودند و همگی مسلط به زبان فرانسه. بیشتر پسر دوم شاه (علیرضا) نظر مرا جلب کرد که جوانی هوشیار به نظر می آمد.
عبور شاه تبعیدی از مملکت و خروجش مورد اعتنای مردم نبود! فقط حدود ۲۰۰ نفر در ورودی اسکله بندرعباس برای بدرقه آمده بودند که با توجه به شرایط موجود، من کمی متعجب شدم. کارهای مسافرت شاه را محمود جم انجام میداد و درمورد شاه جدید اعتقاد دارد که پسرِ پدرش است و در فرصت مناسب، مانند پدر رفتار کرده و چندان قائل به اصول دمکراتیک نیست.
(محرمانه، دی.او.شماره۹۶ S در ۱۹۴۱)
.عبدالله گله‌داری و شمس پهلوی در #خاطرات نوشته‌اند: باتوجه به قول و قرار انگلیسی‌ها، رضاشاه حتی در اقیانوس هند فکر میکرد که به بمبئی رفته و ایرانیان آنجا (خصوصا #پارسیان_هند ) به استقبالش می‌آیند، ولی در ساحل بمبئی اجازه خروج از کشتی به وی ندادند و ناخدای انگلیسی گفت که مقصد نهایی جزیره موریس است! شاه گفت: وووریس؟ موریس؟ درباره چی صحبت میکنی؟ مگر من زندانی‌ام؟ چرا نمی گذارید به آمریکای جنوبی بروم؟ سپس فریدون جم را خواست و گفت: این مردک میگوید بجای رفتن به ساحل، به جایی بنام موریس می‌رویم! به نظرم مزخرف می گوید. به فرانسوی از او بپرس که موضوع چیست؟
.و حکایتی دیگر: همزمان با جنگ ایران و عراق، فرانسه و انگلستان آغاز به حفاری تونل مانش در زیر دریا کردند که در نهایت دوسر تونل بهم رسیده و خانم #تاچر" و فرانسوا میتران دست یکدیگر را فشردند و ظاهرا قضیه به خیر و خوشی تمام شد. اما فرانسوی ها غفلت کردند!! چرا که وقتی یک فرانسوی از پاریس سوار شده و به لندن برسد، همینکه از قطار پیاده شد و از پلکان ایستگاه بالا آمد، با کمال تعجب، تابلو میدان بزرگ شهر را در برابر چشم خود خواهد دید: 《میــــــدان واتــــــرلــــــــو》
.آری، میتران و هیچ فرانسوی همشهری هیزم شکن اروپا (ناپلئون) نمی توانست تصور کند که مقصد نهایی تونل مانش کجاست! در آغاز پروژه، مقصد نامعلوم بود، ولی آخر کار معلوم شد که راه به واترلو می رسد. تا هیچگاه خاطره شکست ناپلئون در واترلو از ذهن فرانسوی ها پاک نشود. بقول #رضاشاه: کارهای این انگلیسی ها به آدم نبرده، از آغاز هرکاری، برنامه برای آن دارند
.برگرفته از پاورقی‌های استاد #باستانی_پاریزی

свернуть