Հայ ժողովրդական «Թոյ Ներգիզ» պարերգն է՝ «Ակունք» անսամբլի կատարմամբ:
Այս երգը հայտնի է բազմաթիվ տարբերակներով. Վանա տարբերակը կոչվում է «Կակո, մարե, կարգա զիս»,
այլ տարբերակներ են «Չոլի կռունկ» [ Ссылка ]
«Ջանոյ» [ Ссылка ] երգերը:
Ինչպես բոլոր տարբերակներում, այստեղ էլ երիտասարդ աղջիկն իր ծնողներին խնդրում է ամուսնացնել իրեն, որովհետև, ինչպես մարգագետնում քայլող կռունկն է վիզը երկարացրած իր զուգին փնտրում, այնպես էլ ինքը իր սիրածին է փնտրում: Հաջորդ տներում բացահայտվում է, թե ովքեր են նրա ձեռքը խնդրել. խնդրում է հանկարծ իրեն չամուսնացնել վանեցի վաճառականի հետ, որովհետև նա կգնա շուկա և կմոռանա իրեն: Մյուս թեկնածուն եկեղեցական է՝ տերտեր, որի հետ նույնպես խնդրում է չամուսնացնել իրեն, քանի որ կգնա ժամատուն և դարձյալ ինքը մենակ ու մոռացված կմնա:
Իր ձեռքը խնդրողների միջից աղջկա սրտով չէ նաև հյուսնը. նա էլ կընկնի փայտ տաշելու գործով ու դարձյալ կմոռանա իր ջահել կնոջը:
Եվ վերջում բացահայտում է, թե ով է իր ընտրյալը. այդ ջուլհակն է, որը մի կողմ կնետի իր սարքերն ու կհամբուրի իրեն:
Իհարկե, դժվար է ասել, թե մյուս երիտասարդներն անպայման պիտի գործով ընկնեին ու մոռանային իրեն, և հենց միայն ջուլհակն է, որ պիտի միշտ սիրով ու հոգատարությամբ վերաբերվի իրեն: Պարզապես, հավանաբար, նրանք սիրում են միմյանց, և աղջիկն ասպես փոքրիկ, միամիտ խորամանկության է դիմում, որպեսզի ինքն ու իր յարն իրար հասնեն:
«Թոյ Նարգիզ» երգի գործիքային մի մշակում կարող եք լսել այս հղմամբ. [ Ссылка ]
Երգի խոսքերը՝

Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ,
Չայրի կըռունկ, էրգեն վիզ,
Կակո, մարե, կարգա զիս:

Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ ջան,
Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ ջան,
Թոյ, թոյ, թոյ Ներգիզ:

Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Զիս մի տար Վանա խոջին,
Կէրթա չարսուն, մոռնա զիս:

Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Զիս մի տար տերտեր մարդուն,
Կէրթա ժամտուն, մոռնա զիս:

Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Զիս մի տար դուրգյար մարդու,
Փետ կը տաշա, մոռնա զիս:

Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Թոյ, թոյ, թոյ, Ներգիզ,
Դու զիս տուր ջուլհակ մարդու,
Մաքոք թալա, պագա զիս:

Ծանոթագրություններ____________________
Չայր - մարգագետին:
Կակօ – (կոչական) Արևմտյան Հայաստանի տարբեր բարբառներում նշանակում է հորեղբայր, հայրիկ կամ մեծ հայրիկ:
Խոջա - վաճառական:
Չարսու (կամ չարշի) - շուկա:
Դ(յ)ուրգար - հյուսն, փայտագործ:
Մաքոք - մանածագործական հաստոցի կամ կարի մեքենայի մաս, որից տրվում է ներքևի թելը:

свернуть