У другой частцы вандроўкі па старажытных Радашковічах вы даведаецеся пра незвычайную гісторыю капліцы святога Яна Непамуцкага на старых мясцовых могілках, а яшчэ пра тое, якім чынам яна звязаная з паўстаннем 1830-31 гадоў.

Таксама вас чакае аповед пра гісторыю з'яўлення сучаснага герба горада, сувязь Радашковічаў з беларускім песняром - Янкам Купалам, а таксама іншымі выбітнымі дзеячамі беларускага культурнага адраджэння канца 19-пачатку 20 стагоддзяў.

Падрабязней чытаце ніжэй, пад спасылкамі.
—
Подписывайтесь на нас в социальных сетях и в Telegram:
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]
► [ Ссылка ]

З адным з паўстанцаў і звязваюць вось гэтую капліцу святога Яна Непамуцкага, якая быццам бы падзяляе старыя гарадскія могілкі на дзьве часткі – праваслаўную і каталіцкую. Яго імя было Аляксандр Валадковіч. У 1830-ым годзе ён узначаліў мясцовых паўстанцаў. Аднак поспеху яны не дасягнулі. Таму шляхціч быў вымушаны з’ехаць за мяжу. Ён памёр у 1863-ім годзе, але перад смерцю прыгадваў свой родны край. Таму пахавалі яго на парыжскімх могілках Пер-Лашэз, а сэрца прывезлі ў Радашковічы і спецыяльна пабудавалі вось гэтую капліцу, у якой сэрца і пахавалі.

Самыя старыя пахаванні на гэтых могілках прынята адносіць да сярэдзіны 19-га стагоддзя. Але як, можна пабачыць, нават пры будаўніцтве гэтай капліцы ў 1863-ім годзе былі выкарыстаныя нашмат больш старыя надмагільныя камяні. Так што ўзрост могілак можна смела павялічваць гадоў на 100-150, а можа і яшчэ болей. Як у прынцыпе і ўзрост касцёла святой Тройцы, які з’яўляецца самым старажытным захаваўшымся помнікам Радашковічам. Не, вось гэты будынак, выкананы ў стылі позняга класіцызма, афіцыйна датыруецца 1859-ым годам. Але ўся справа ў тым, што пабудаваны ён на месцы самага першага касцёла святой Тройцы, які заснаваў віленскі кашталян Петр Гедыгольдавіч яшчэ ў далёкім 1447-ым годзе.

Будынак быў драўляны, таму з цягам часу ён разбурыўся, але ў 1736-ым годзе ён быў адноўлены ўжо ў стылі барока. Зрэшты час не пашкадаваў і яго – барочны касцёл згарэў у выніку пажару, і толькі ў 1859-ым месцы на яго месцы быў пабудаваны больш трывалы каменны храм. Менавіта ў ім у 1882-ім годзе і быў ахрышчаны маленькі хлопчык Янка, якога пазней уся Беларусь ведала як Івана Дамінікавіча Луцэвіча альбо Янку Купалу.

Увогуле, Радашковічы былі звязаныя з некаторымі хай сабе і невялікімі, але важлівымі падзеямі ў жыцці беларускага песняра. Тут ён быў ахрышчаны, у гэтым горадзе ў 1903-ім годзе ён уладкаваўся працаваць пісарам у мясцовага судовага следчага,а таксама менавіта ў будынку радашковіцкай пажарнай часткі ў 1913-ым годзе адбылася прэм’ера яго славутай п’есы Паўлінка.

У канцы 19-га пачатку 20-га стагоддзя Радашковічы можна было з упэўненасцю лічыць адным з цэнтраў беларускай культуры. Акрамя Янкі Купалы горад звязаны яшчэ са шматлікімі яе знакавымі асобамі. Так, з 1881-га па 1897-ы гады сціплым памочнікам правізара ў мясцовай аптэцы працаваў Антон Лявіцкі, які пісаў пад псеўданімам Ядвігін Ша. Ён накіраваўся сюды пасля таго, як адсядзеў свой тэрмін у Бутырскай турме за ўдзел у студэнцкіх хваляваннях

У 20-ыя гады 20-га стагоддзя, калі Радашковічы былі ў складзе Польшчы, колішні выдавец Нашай нівы Аляксандр Уласаў дамогся ад польскіх уладаў дазволу на адкрыццё Беларускай гімназіі імя Францішка Скарыны – адной з пяці беларускіх вучэльняў на ўсю Заходнюю Беларусь. У яе сценах вучыўся Максім Танк, там жа выкладаў, пісаў свае цудоўныя карціны і мроіў пра космас адзін з самых таямнічых і загадкавых беларускіх мастакоў Язэп Драздовіч. Непадалёку працаваў Браніслаў Тарашкевіч. І гэта толькі невялікі спіс творцаў, звязаных з Радашковічамі. Адным словам, ніякага правінцылізму. Радашковічы – было знакавым для беларускай культуры месцам.

Старажытны горад Радашковічы, ч.2 | Займальная гісторыя Беларусі з Лявонам Казаковым
— — —
Канал "Карані і вытокі" – это проект Доброго канала из Минска.
Добры канал – это площадка, которая объединяет независимых авторов и их помощников, ценящих честную журналистику и желающих внести свой вклад в будущее нашей страны.

На Добром канале будет всё: подкасты, статьи, видео – вы обязательно найдёте что-то интересное для себя. Над этим проектом работают прекрасные журналисты, которые по разным причинам ушли с радио и телевидения и хотят освоить новые площадки, новые подходы, все те, кто ищет нового зрителя и новую возможность роста для себя.

Это здорово, что мы с вами встретились и теперь сможем быть вместе.

#ДобрыКанал #КаранііВытокі #ЛявонКазакоў #ГісторыяБезМежаў #займальнаягісторыя #радашковічы #гісторыябеларусі #беларусь #гісторыя #мінск #менск

свернуть