در آستانه انتخابات، در غیاب احزاب شناسنامه‌دار و در ساختار قبیله‌ای سیاست ایران، جریان‌های سیاسی نیروهای خود را سازماندهی می‌کنند. در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶، حداقل ۸ جریان سیاسی به‌طور جدی فعال هستند:
اعتدالگرایان: هسته سیاسی اعتدالگرایان، حزب اعتدال و توسعه به پدرخواندگی روحانی است که معتقدند او باید بدون کاندیدای سایه و به‌تنهایی وارد میدان شود. هسته مرکزی این طیف، چهره‌های میانه‌رو و نزدیک به اصلاح‌طلبان هستند که در پشت پرده حلقه اتصال به اصولگرایان هستند. چهره مهم غایب این طیف، حسین فریدون برادر رئیس‌جمهور است که به دلیل حاشیه‌های گسترده تاکنون حضور انتخاباتی محسوسی نداشته. هرچند مخالفان روحانی با طرح اتهامات اقتصادی در طول انتخابات نام حسین فریدون را زنده نگه خواهند داشت.
شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان: نهادی نوپا که تحت تسلط محمد خاتمی، با بازوی اجرایی محمدرضا عارف و نفوذ حسن خمینی و حزب کارگزاران سازندگی اداره می‌شود. این شورا بیشتر فرد محور است و تقریباً جای همه احزاب اصلاح‌طلب را گرفته و همین باعث اعتراض برخی چهره‌های حزبی شده. مهم‌ترین نهاد اصلاح‌طلبان، مجمع روحانیون مبارز در انتخابات تابع این شورا خواهد بود و طیف فراکسیون امید مجلس نیز از حامیان آن است. اصلاح‌طلبان اصرار دارند که در کنار روحانی، افرادی به‌عنوان کاندیدای پوششی در مناظره‌ها به او کمک کند و بعد انصراف دهد.
