Azərbaycan Tarixçilər İctimai Birliyi Gülüstan müqaviləsinin 200 illiyinə həsr olunmuş elmi konfrans keçirib. Forumda əsas məruzə ilə Bakı Dövlət Universitetinin professoru, tarix elmləri doktoru Süleyman Əliyarlı çıxış edib.
Məruzədə Rusiya ilə İran arasında bağlanmış Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrinin hüquqi əsasları, tarixi dərsləri, Azərbaycan xalqına gətirdiyi problemlərdən danışılıb.
Birinci Rusiya-İran müharibəsinin başa çatması ilə 1813-cü il oktyabrın 12-də Rusiya ilə İran arasında Gülüstan müqaviləsi bağlanıb. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Şimali Azərbaycan xanlıqlarından İrəvan və Naxçıvanı çıxmaq şərtilə yerdə qalan bütün xanlıqlar (Talış, Şirvan, Quba, Bakı, Gəncə, Qarabağ, Şəki) Rusiyaya verilib. Beləliklə, Azərbaycanın tarixi ərazisinin Rusiya və İran arasında bölünməsinin əsası qoyulub.
İkinci Rusiya-İran müharibəsinin nəticəsi olaraq isə 1828-ci il fevralın 10-da Türkmənçay müqaviləsi imzalanıb. Bu müqaviləyə əsasən Azərbaycanın Araz çayından şimaldakı bütün əraziləri Rusiyanın, cənubdakı əraziləri isə İranın əlinə keçib.
"Gülüstan və Türkmənçay müqaviləsinin başlıca məzmunu Güney Qafqazın Rusiya tərəfindən işğalı, imperiya ərazisinə qatılması və Azərbaycanın bölünməsidir", deyə Əliyarlı qeyd edib.
