Pycha prowadzi do cierpienia - kazanie ks. Piotra Pawlukiewicza na XII Niedzielę Zwykłą rok A. Homilia wygłoszona w Kościele św. Anny w Warszawie. Wstęp, komentarz - ks. Paweł natomiast oprawa graficzna jest autorstwa pana Adama.
W Starym Testamencie wiele jest fragmentów mówiących o pysze i negatywnym wpływie, jaki ma na ludzkie życie. Oto kilka przykładów:
1. Księga Przysłów 16:18: "Zachwalanie sobą poprzedza upadek, a duch wysoki idzie przed upadkiem."
2. Księga Przysłów 8:13: "Strach przed Panem to nienawiść do zła. Pysza, wyniosłość, droga zła i usta obłudne to nienawidzę."
3. Księga Przysłów 29:23: "Pysza człowieka poniża go, ale skromny duch zdobywa czci."
4. Księga Izajasza 2:12: "Albowiem jest dzień Pana Zastępów przeciw wszystkiemu dumnie wzniesionemu i wyniosłemu, przeciw wszystkiemu, co jest wywyższone, aby zostało poniżone."
5. Księga Psalmów 10:4: "W jego pysze bezbożnik nie szuka Boga, wszystkie jego myśli są: «Nie ma Boga»."
6. Księga Przysłów 21:4: "Zuchwałe oczy i wyniosłe serce, lampa grzeszników, to grzech."
Pysza jest traktowana w Biblii jako cecha negatywna, która prowadzi do grzechu i duchowego upadku. Zaleca się skromność, pokorę i strach Boży.
Nowy Testament mówi o pysze w kilku miejscach, a te fragmenty pokazują, jak jest ona postrzegana z perspektywy chrześcijaństwa. Oto kilka przykładów:
1. Mateusz 23:12: "Kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony."
2. Łukasz 18:9-14: W tej przypowieści, Jezus opowiada o dwóch mężczyznach, jednym faryzeuszu i jednym celniku, którzy poszli do świątyni, aby się modlić. Faryzeusz, który był dumny ze swojej religijności, został przedstawiony w negatywnym świetle, podczas gdy celnik, który pokornie prosił o miłosierdzie, został pochwalony.
3. Jakub 4:6: "Bóg jednak daje łaskę większą. Dlatego mówi: Bóg pyszałkom się sprzeciwia, pokornym zaś daje łaskę."
4. 1 Koryntian 1:26-29: "Przypomnijcie sobie, bracia, kogo wybrał Bóg spośród was. Nie ma wielu mądrych według ciała, nie ma wielu możnych, nie ma wielu szlachetnie urodzonych. Ale to, co dla świata jest niemądre, wybrał Bóg, aby zawstydzić mądrych. I to, co dla świata jest słabe, wybrał Bóg, aby zawstydzić to, co silne."
5. 1 Piotra 5:5-6: "Podobnie wy, młodsi, bądźcie poddani starszym. Wszyscy zaś nawzajem przyobleczcie się w pokorę, bo Bóg pyszałkom się sprzeciwia, a pokornym łaskę daje. Poniżcie się więc pod potężną ręką Bożą, aby was wywyższył w swoim czasie."
Te i wiele innych fragmentów pokazują, że Nowy Testament zachęca do pokory, a przestrzega przed pychą i dumą.
Święty Tomasz z Akwinu, jeden z najważniejszych teologów w historii Kościoła Katolickiego, napisał wiele na temat pychy. Rozumiał on pychę jako miłość własnej doskonałości do stopnia, że prowadzi do odrzucenia Boga i Jego porządku. Pycha jest grzechem, który z natury jest najbardziej oddalony od miłości Boga, ponieważ w przeciwieństwie do innych grzechów, które są związane z zaspokajaniem niewłaściwych pragnień, pycha jest grzechem, który próbuje zastąpić Boga naszą własną wolą.
Święty Augustyn również wyraźnie wskazuje na pychę jako źródło i korzeń wszystkich grzechów. W swoich "Wyznaniach" Augustyn opisuje, jak jego własna pycha prowadziła go do grzechu i oddalania się od Boga.
Na temat pychy mówili też inni święci i mistycy. Święta Teresa z Ávila, doktor Kościoła, pisała o pychę jako jednym z głównych przeszkód na drodze duchowego rozwoju. Święty Jan od Krzyża, kolejny doktor Kościoła i mistyk, również podkreślał, jak pycha może blokować naszą zdolność do doświadczania miłości Boga i prowadzić do duchowej pustki.
Wreszcie, chciałbym przypomnieć, że kościół naucza, że pokora jest lekarstwem na pychę. Pokora to uznawanie prawdy o sobie i swojej zależności od Boga. Wszyscy święci, o których wspomniałem, również zgodnie nauczali, że pokora jest kluczowa dla naszej relacji z Bogiem i naszego duchowego wzrostu.
