Huyệt Trung phủ | Hào châm | Trường châm
Giải nghĩa:
Trung: Có nghĩa là bên trong, nội bộ, trong đó.
Phủ: Theo nghĩa đen, phủ có nghĩa là kho tàng, thương khố – nơi cất giữ văn thư hoặc tài sản của triều đình, bên cạnh đó còn có nghĩa là nơi tụ hội của con người hoặc vật chất.
Trung Phủ: Biểu thị ý nghĩa là nơi tập trung tà khí nguyên nhân gây ra bệnh.
Theo Trung Y Cương Mục: Phủ chỉ nơi kinh khí hội tụ. Vị trí huyệt là nơi hội tụ mạch khí của kinh Phế. Vùng giữa ngực là nơi thần khí của Phế hội tụ, vì vậy được gọi là Trung Phủ.
Tên gọi khác: Phủ Trung Du, Ưng Trung Du, Ưng Du.
Đặc tính:
Huyệt thứ nhất của kinh Phế.
Huyệt Mộ – Nơi khí tạng Phế đến.
Huyệt Hội với Túc Thái Âm Tỳ.
Huyệt để tả Dương ở ngực (Nhiệt tà) khi phối hợp với các huyệt Đại Cự, Khuyết Bồn và Phong Môn.
Huyệt quan trọng trong chẩn đoán bệnh suy nhược thần kinh.
Theo thiên Điên Cuồng (Linh Khu 22): Ấn ngón tay trên các huyệt Trung Phủ, Vân Môn và Phế Du (Bq.13) bệnh nhân sẽ cảm thấy khí lên. Nếu ấn huyệt với lực mạnh hơn sẽ cảm thấy dễ chịu. Do đó, khi bị rối loạn khí kèm theo triệu chứng bụng trướng, bụng sôi, ngực đè ép khó thở, phải châm 3 huyệt này.
Vị trí huyệt Trung Phủ
Vị trí: Trung Phủ là huyệt vị nằm dưới cuối ngoài xương đòn gánh khoảng 01 thốn, giữa xương sườn 1 và 2 và cách đường giữa ngực 06 thốn.
Giải phẫu:
Sau khi giải phẫu cho thấy dưới da ở vị trí huyệt là cơ ngực to, cơ ngực bé, cơ răng cưa to và các cơ gian sườn 2. Thần kinh vận động các cơ gồm dây thần kinh ngực to, dây thần kinh ngực bé, dây thần kinh răng to của đám rối thần kinh ở nách và dây thần kinh gian sườn 2.
Da vùng huyệt được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh C4.
Chính vì thế, đây cũng là một huyệt nhạy cảm đối với các cơn đau ở bộ phận liên quan xung quanh.
Cách xác định huyệt Trung Phủ
Theo các chuyên gia, có 2 cách xác định và lấy huyệt như sau:
Cách 1: Để bệnh nhân nằm ngửa, cho hai tay chéo ra phía sau lưng, khi đó sẽ thấy phía dưới xương đòn, đầu ngoài có một hố lõm tam giác (chính giữa hố lõm là huyệt Vân Môn). Sau đó từ chính giữa hố lõm đó xuống (theo đường rãnh cơ đen ta và cơ ngực lớn) 1 thốn, vị trí nằm trên khe liên sườn 1 – 2 chính là huyệt Trung Phủ.
Cách 2: Để bệnh nhân nằm ngửa, sau đó tính từ đầu vú đo ra ngoài 2 thốn, rồi từ đó thẳng lên 3 gian sườn (khe liên sườn 1 – 2) là vị trí huyệt. Cách đo này chỉ dùng ở nam giới, không phù hợp với nữ giới.
Người bệnh hoàn toàn có thể tự xác định huyệt, tuy nhiên, để đảm bảo độ chính xác khi điều trị bệnh, bệnh nhân nên tìm đến các cơ sở châm cứu hoặc bấm huyệt uy tín, bác sĩ chuyên môn có kinh nghiệm.
Tác dụng huyệt Trung Phủ và cách phối huyệt trị bệnh
Tác dụng: Thanh tuyên thượng tiêu và sơ điều Phế khí.
Chủ trị: Trị ho, hen suyễn, ngực đau tức, vai/ lưng đau, viêm phế quản, lao phổi, mũi nghẹt, mồ hôi xuất.
Cách phối huyệt:
Trong sách y học cổ truyền, phối kết hợp huyệt Trung Phủ với các huyệt vị khác nhau giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh. Cụ thể trong một số sách y cổ lưu lại một số cách phối huyệt như sau:
Phối với huyệt Âm Giao (Nh.7) trị họng đau, ngực đầy tức, nóng lạnh tay chân (Thiên Kim Phương).
Phối với huyệt Thiên Xu (Vi.25) trị ngực đau tức (Châm Cứu Tụ Anh).
Phối với huyệt Hiếp Đường và huyệt Phách Hộ (Bq.42) trị chứng ngực đầy tức (Châm Cứu Tụ Anh).
Phối với huyệt Dương Giao (Đ.35) trị viêm cứng họng (Châm Cứu Tụ Anh).
Phối với huyệt Ý Xá (Bq.49) trị chứng hen suyễn (Bách Chứng Phú).
Phối với huyệt Chiên Trung (Nh.17), huyệt Định Suyễn và huyệt Nội Quan (Tb.6) trị hen suyễn (Châm Cứu Học Thượng Hải).
Phối với huyệt Khổng Tối (P.6) và huyệt Phế Du (Bq.13) trị hen suyễn hoặc khí quản viêm mạn (Châm Cứu Học Thượng Hải).
Phối huyệt Kết Hạch Huyệt, huyệt Phế Du (Bq.13) và huyệt Phế Nhiệt Huyệt trị lao phổi (Châm Cứu Học Thượng Hải).
Ứng dụng huyệt Trung Phủ trong trị liệu
Huyệt Trung Phủ thường được ứng dụng trong trị liệu một số bệnh thường gặp sau:
Trị ho và tức ngực
Trong lồng ngực có các cơ quan là phế quản, phổi (hai lá phổi, màng phổi), tim, động tĩnh mạch liên quan đến phổi, tim (động tĩnh mạch). Lồng ngực còn là nơi có thực quản đi qua (nằm sau xương ức) để xuống dạ dày. Do đó bị ho kèm theo biểu hiện đau tức ngực có thể đang mắc một ố bệnh lý như: Trào ngược dạ dày, bệnh về hô hấp, bệnh tim, phổi,…
Bấm huyệt Trung Phủ giúp giảm nhanh các cơn ho kèm chứng đau tức ngực
Bấm huyệt Trung Phủ giúp giảm nhanh các cơn ho kèm chứng đau tức ngực
Khi có dấu hiệu ho, tức ngực người bệnh có thể hoàn toàn áp dụng cách bấm huyệt Trung Phủ để trị bệnh.
Cách thực hiện như sau: Xác định vị trí huyệt sau đó dùng ngón tay cái day ấn với lực đạo vừa phải lên vùng huyệt.
Với cách bấm huyệt này, người bệnh áp dụng khi xuất hiện triệu chứng bệnh sẽ giúp giảm nhanh tình trạng đau tức, khó chịu. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ giảm triệu chứng nếu các cơn ho và tức ngực kéo dài, tần suất cao, người bệnh không nên chủ quan mà cần thăm khám, điều trị kịp thời.

свернуть