WWW: [ Ссылка ]
Facebook: [ Ссылка ]
Twitter: [ Ссылка ]
Wilson, Paderewski i odrodzenie Polski, wykład dr. Johna Radzilowskiego, Muzeum Narodowe w Warszawie, 17 lutego 2018
Prezydent Woodrow Wilson w czasie I wojny światowej patrzył na sprawę polską nie w kategoriach politycznych i wojskowych, ale idealistycznych. Nie przypadkiem zaczął współpracę ze muzykiem Ignacym Paderewskim, a nie politykiem – mówił amerykański historyk dr John Radzilowski podczas wykładu towarzyszącego wystawie "Paderewski" w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Radzilowski zwrócił uwagę, że kiedy w 1917 Wilson podniósł na arenie międzynarodowej sprawę polską, państwa centralne okupowały tereny Rzeczpospolitej i szykowały się do ofensywy na froncie zachodnim. Jak mówil historyk, mimo to prezydent Stanów Zjedonoczonych wierzył w możliwosć zawarcia "naukowego pokoju", opartego na etycznych zasadach. Sprawa polska interesowała go obok innych zapalnych miejsc, jak Alzacja i Lotarygia czy Irlandia.
Prelegent przypomniał, że do czasu nawiązania znajomości z Paderewskim, Wilson nie interesował się problemem Polski. Wcześniej w świadomości publiczne ziemie polskiego istniały jedynei kraj zniszczony przez wojnę, wymagający pomocy humanitarnej. Wobec brytyjskiej blokady morskiej nie była ona jednak możliwa. Jak zwrócił uwagę Radzilowski, sukcsem Paderewskiego – który zajmował się wcześniej zbieraniem funduszy na pomoc dla ojczyzny – było przekucie porażki akcji humanitarnej w sukces na froncie politycznym.
Historyk mówił również o wkładzie amerykańskiej Polonii w pomoc dla ojczyzny w czasie I wojny światowej i progu powstania II Rzeczspolitej. Według przytoczonych przez Radzilowskiego danych, do 1922 ona przekazała ona na rzecz kraju 15 mln dol. (600 mln według dzisiejszej wartości), kupowala obligacje wydane przez rząd Polski i przezała 30 mln dol. Bliskim w kraju. Histotryk przypomniał również o pomocy udzielonej Polsce w ramach programu kierowanego przez Herberta Hoovera.
Radzilowski podkreśilł, że jego zdaniem wsparcie amerykańskie dla Polski miało charakter bezinteresowny, oparty na idei samostanowienia narodów.
PW
