SULTAN I AHMET HAYATI
I. Ahmed Divan Edebiyatı'ndaki mahlasıyla Bahtî; Doğum Tarihi 18 Nisan 1590, Manisa – Ölüm Tarihi 22 Kasım 1617, İstanbul), 14. Osmanlı padişahı ve 93. İslâm halifesidir. Sultan III. Mehmed ve Handan Valide Sultan'ın oğludur. Sancağa gitmeyip tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır.
Şehzadeliği
I. Ahmed 18 Nisan 1590 tarihinde babası Şehzade Mehmed'in sancak beyi olduğu Manisa şehrinde doğdu. Annesi Handan Valide Sultan'dır. 1595 yılına gelindiğinde dedesi III. Murad vefat edince babası III. Mehmed ile beraber İstanbul'a geldi. Kendisinden önce Selim, Cihangir ve Mahmud isminde üç ağabeyi daha olan Şehzade Ahmed ve ikinci eş durumunda olan annesi Handan Sultan güçsüz bir konumdaydılar. Fakat Şehzade Selim ve Şehzade Cihangir'in erken ölümü ile Şehzade Mahmud en büyük şehzade olarak Veliaht ilan edildi. Fakat Şehzade Mahmud'un annesi olan Halime Sultan'ın müneccime oğlunun tahta çıkması konusunda soru sorduğu mektup Safiye Sultan'ın eline geçince, muhtemelen Handan Sultan ile de iş birliği yapan Safiye Sultan torununu öldürmesi için oğlu Sultan Mehmed'i ikna etti. Tahta kast edebileceği yönünde dedikoduların artması üzerine III. Mehmed'in emriyle 7 Haziran 1603 günü Şehzade Mahmud dairesinde boğduruldu.
Saltanatı
Babası III. Mehmed'in vefatı üzerine hemen ertesi gün apar topar vuku bulan cülus töreni 22 Aralık tarihinde ya da 21 Aralık 1603 Pazar günü sabahı gerçekleşmiştir.
Celali isyanları
Yavuz Sultan Selim döneminde binlerce taraftarı ile ayaklanan Bozoklu Celal, Osmanlı Devleti için büyük problem olmuştu. Bu isyanlar bastırıldı ise de Anadolu'da meydana gelen iç isyanlar ve karışıklıklara yine Celali İsyanları denildi. Sultan I. Ahmet döneminde Celali İsyanları tekrar patlak verdi. Tavil Ahmed, Canboladoğlu, Kalenderoğlu ve Deli Hasan ayaklanmaları bunlardan en önemlileridir. Sadrazam Kuyucu Murat Paşa'nın ısrarlı ve sert politikaları sonunda Celali İsyanları zor da olsa bastırıldı.
Ölümü
Sultan I. Ahmed yakalandığı tifüs hastalığından kurtulamayarak 21 Kasım'ı 22 Kasım'a bağlayan gece 1617 yılında 27 yaşında öldü. Halkın sevdiği padişah Sultan ahmet Camii yanındaki türbesine defnedildi. Kendisinden sonra getirdiği sisteme uygun olarak kardeşi I. Mustafa tahta geçti.
Yeni Veraset Sistemi
I. Ahmed saltanatında hanedan veraset sistemini değiştirip kardeş katli kanununu kaldırmıştır. Yerine ailenin aklı başındaki en büyük üyesi padişah olur sistemini (Ekber ve erşad sistemi) getirmiştir. Bu yeni kanunun şehzadeler arasındaki rekabetin ve taht kavgalarının taht için gerçekleştirilen kardeş katlinin önlenmesi açısından Osmanlı tarihinde çok büyük önemi vardır.
Ekber ve erşad sistemi
I. Murad döneminde Şehzade İbrahim ve Halil'in boğdurtulmasıyla başlayıp Fatih Sultan Mehmed (II. Mehmed) döneminde kanunlaşan kardeş katli kanununu kaldırmıştır. Yerine Ekber ve erşad sistemini (ailenin aklı başında olan en büyük üyesi) getirmiştir. Böylece oğullarından üçü padişah olmuştur. Bunlar sırası ile Genç Osman, IV. Murad ve İbrahim'dir. Ayrıca kardeşi Mustafa'yı da önceki padişahlar gibi öldürtmemiş, yaşamasına izin vermiştir. Nitekim kardeşi Mustafa da padişah olmuştur. Bu yeni kanun, kardeş katlini önlemesi açısından Osmanlı tarihinde büyük bir öneme sahiptir.
Mimari çalışmaları
Sultan Ahmet Camii İstanbul'daki tarihî yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılmıştır. 4 Ocak 1610'da altı büyük minareli ve 16 şerefeli Sultanahmet Camii'nin temel atma merasimi yapıldı. Dinine bağlı bir insan olan Sultan I. Ahmet, caminin temelleri kazılırken eteğinde toprak taşıdı. 9 Haziran 1617'de inşaatı biten Sultanahmet Camii ibadete açıldı.Ayrıca Şehzadebaşı Kuyucu Murat Paşa Külliyesi, İstanbul Mesih Paşa Camii, Elmalı Ömer Paşa Camii onun zamanında yaptırılan önemli mimari eserler arasındadır.
Eşleri
1. Mahfiruz Hatice Sultan - II. Osman'ın annesidir. 2. Mahpeyker Kösem Sultan - Şehzade Mehmed, Ayşe Sultan, Fatma Sultan, Gevherhan Sultan, Şehzade Selim, Şehzade Orhan, IV. Murad, Şehzade Kâsım, Şehzade Süleyman, Hanzade Sultan ve İbrahim'in annesidir. 3. Fatma Sultan
Erkek çocukları
1. Sultan II. Osman İsyan sonucu tahttan indirilerek idam edildi. 2. Şehzade Mehmed II. Osman tarafından idam edildi. 3. Şehzade Cihangir Doğumdan öldü. 4. Şehzade Orhan Hastalıktan öldü. 5. Şehzade Selim Hastalıktan öldü. 6. Sultan IV. Murad Hastalıktan öldü. 7. Şehzade Hasan Hastalıktan öldü. 8. Şehzade Bayezid IV. Murad tarafından idam edildi 9. Şehzade Hüseyin Hastalıktan öldü. 10. Şehzade Kâsım IV. Murad tarafından idam edildi. 11. Şehzade Süleyman IV. Murad tarafından idam edildi 12. Sultan İbrahim İsyan sonucu tahttan indirilerek idam edildi.
Kız çocukları
1. Ayşe Sultan Kösem Sultan dt 1608 öt 1656 2. Fatma Sultan Kösem Sultan dt 1606 3. Hatice Sultan 4. Gevherhan Sultan Kösem Sultan 5. Hanzade Sultan Kösem Sultan dt 1607 öt 23 Eylül 1650 6. Esma Sultan 7. Zahide Sultan 8. Atike Sultan 9. Zeynep Sultan 10. Abide Sultan

KAYNAK LİNKİ [ Ссылка ]

свернуть