سعدی شیرین‌سخن معروف به «شیخ سعدی» یا «شیخ شیراز»، یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ایران است که در قرن هفتم می‌زیسته است. از آثار سعدی می‌توان به گلستان سعدی، بوستان سعدی، غزلیات سعدی، کلیات سعدی، رساله عقل و عشق، مجالس پنج‌گانه، نصیحه‌الملوک و غیره اشاره کرد.

در این میان، خوانش گلستان، بوستان و غزلیات سعدی بیشتر در میان مردم رواج پیدا کرد، چراکه شاید محتوای آنها درس اخلاق و عشق بود برای همگان! تفاوت اصلی بوستان با گلستان سعدی در این است که بوستان به نظم یا همان شعر و گلستان به نثر مسجع نوشته شده است. در ادامه این مطلب می‌توانید با ویژگی‌های بیشتر نثر گلستان سعدی آشنا شوید.
از نظر بسیاری از کارشناسان، کتاب گلستان شاهکار بلاغت فارسی است که سعدی در طی چند ماه در سال 656 آن را تالیف کرد. برتری نثر کتاب گلستان در مسجع بودن آن است، چراکه به لطف این نوع نثر، سعدی جهان‌دیده توانست تجربیات خود را از ملاقات با عاشقان، پهلوانان، مدعیان، شیوخ، صوفیان و رندان در قالب حکایت‌های مختلف در اختیار همگان بگذارد و به نوعی به کمک آن‌ها درس اخلاق بدهد.

آثاری مانند گلستان سعدی علاوه بر اینکه عصاره تفکرات و تأملات عرفانی، اجتماعی و تربیتی سعدی است، نشانگر اخلاق، روش و مسلک گذشته ایرانیان نیز است و به ‌همین ‌دلیل هیچ‌گاه عظمت و درخشش خود را از دست نخواهد داد.

چیزی ‌که بیشتر از همه، نوع نثر و بیان گلستان سعدی را برای مردم نغز و شیرین کرده است، «سهل و ممتنع» بودن آن است. این بدان معنی است که شما به محض خواندن هر جمله از آن احساس می‌کنید که کلمات سخت و نامفهوم نیستند و می‌توانید با حداقل داده‌های ادبیاتی خود ادامه دهید. اما اگر بخواهید یک حکایت مانند یکی از حکایات گلستان بگویید، متوجه می‌شوید که چقدر سخت و دشوار است. این مسئله به ممتنع و غیرقابل دسترس بودن نوع بیان و نثر گلستان بر می‌گردد.

یکی دیگر از ویژگی‌های نثر گلستان سعدی این است که در آن نکات دستوری به درست‌ترین روش ممکن رعایت شده است. البته نباید از قدرت ایجاز یا خلاصه‌گویی در کلام سعدی غافل شد که در نثر گلستان کاملا قابل لمس است. به‌طوری ‌که امکان ندارد شما بتوانید یک عبارت یا کلمه زائد و هجو در آن بیابید.

طنز و ظرافت دو ویژگی متمایز در آثار سعدی به‌خصوص گلستان هستند که به نوع نگاه و تفکر سعدی اشاره دارند. اگر شما چندین بار گلستان سعدی را مطالعه کنید، هر بار به نکات جدیدی از این زبان طنز که سرشار از روح سرزندگی است، خواهید رسید. در واقع سعدی مخصوصا از طنز استفاده کرد تا خشکی را از کلام بگیرد و به‌ جای آن شیرینی و لبخند به لبان خوانندگان بنشاند. شاید به همین خاطر است که با وجود گذشت هفتصد سال از نگارش گلستان سعدی، هنوز از نظر خوانندگان نمونه یک نثر سلیس، روان، شیرین، نغز و ناب محسوب می‌شود.
--------------------------
شعر و نوا
کتابخانه صوتی
paypal
sorosh47@yahoo.com

свернуть